تشخیص تغییرات عروقی در مغز برای پیشگیری از زوال عقل

تشخیص تغییرات عروقی در مغز برای پیشگیری از زوال عقل

برای شناسایی و پیگیری تغییرات مرتبط با عروق خونی در مغز که به اختلالات شناختی و زوال عقل منجر می‌شوند، محققان و پزشکان معمولاً به استفاده از MRI برای ارزیابی نشانگرهای زیستی “پایین‌دست” متکی هستند؛ یعنی نشانگرهایی که در انتهای زنجیره‌ای از رویدادها قرار دارند. اما یک مطالعه چندمرکزی که توسط محققان UCLA رهبری می‌شود، ممکن است به توسعه یک آزمایش خون مقرون به صرفه منجر شود که تغییرات نزدیک به بالای زنجیره را شناسایی کند و به این ترتیب بیماران در معرض خطر را در مراحل اولیه شناسایی کند.

جیسون هینمن، پزشک متخصص عروق و استاد دانشگاه UCLA، در این باره می‌گوید: “ما یک پروتئین در خون را مطالعه کردیم که در تشکیل عروق خونی نقش حیاتی دارد و همچنین به نظر می‌رسد که در نفوذپذیری عروقی مرتبط با کاهش شناختی نیز نقش ایفا می‌کند. با ارزیابی داده‌های یک گروه بزرگ از بیماران با پروفایل‌های مختلف خطر عروقی و سطح شناختی از نرمال تا زوال عقل خفیف، متوجه شدیم که سطح پلاسما این پروتئین، فاکتور رشد جفت (PlGF)، می‌تواند به عنوان یک نشانگر زیستی برای غربالگری و پایش اختلالات شناختی و زوال عقل مورد استفاده قرار گیرد.”

نقش سلول‌های غیرعملی در بیماری‌های عروقی مغز

سلول‌های غیرعملی که عروق خونی مغز را پوشش می‌دهند، به طور فزاینده‌ای به عنوان یکی از عوامل کلیدی در فرآیندهای منجر به بیماری عروق کوچک مغزی (CSVD) شناخته می‌شوند که یکی از عوامل اصلی کاهش شناختی و زوال عقل است. این عروق نشت‌کننده به نظر می‌رسد که اجازه می‌دهند مایعات و مولکول‌های ملتهب به بافت مغز نفوذ کنند. CSVD معمولاً از طریق MRI مغز که هزینه‌بر است، تشخیص داده می‌شود، جایی که نواحی آسیب مغزی ناشی از عروق به صورت نقاط روشن در توالی‌های بالینی MRI ظاهر می‌شوند که به آن‌ها هایپراینترنسیته‌های ماده سفید (WMH) گفته می‌شود. WMH و سایر تغییرات ساختاری، نشانگرهای دیرهنگام آسیب مغزی عروقی هستند.

تحقیقات درباره ارتباطات احتمالی در بیماری‌های عروقی مغز

محققان به بررسی ارتباطات ممکن بین چندین عامل پرداختند: سطح پلاسمایی PlGF، یک معیار MRI بسیار حساس برای اندازه‌گیری تجمع مایع در مغز به نام آب آزاد ماده سفید (FW)، هایپرintensities ماده سفید و نمرات بیماران در ارزیابی‌های شناختی. نتایج با مدل‌هایی که نشان می‌دهند افزایش PlGF باعث افزایش نفوذپذیری عروقی می‌شود، سازگار بود و این امر منجر به تجمع مایع در ماده سفید مغز، توسعه هایپرintensities ماده سفید و در نهایت اختلالات شناختی خواهد شد.

دکتر کایل کرن، نویسنده اول و متخصص عروق مغزی در UCLA Health و پژوهشگر در مدرسه پزشکی دیوید گفن در UCLA، گفت: “به عنوان یک نشانگر زیستی برای بیماری‌های عروقی کوچک مغز و مشارکت‌های عروقی در اختلالات شناختی و زوال عقل (VCID)، PlGF می‌تواند به عنوان یک ابزار غربالگری مقرون به صرفه برای شناسایی بیماران در معرض خطر آسیب عروقی مغز قبل از شروع تدریجی کاهش شناختی استفاده شود.” او افزود: “به عنوان یک آزمایش خون ساده، چنین ابزاری نه تنها برای بیماران و پزشکان ارزشمند خواهد بود، بلکه برای پژوهشگران در شناسایی بیماران برای آزمایش‌های بالینی نیز مفید است.”

این مطالعه توسط محققانی انجام شد که در MarkVCID، یک کنسرسیوم چند مرکزی که برای اعتبارسنجی نشانگرهای زیستی کاندید برای CSVD تأسیس شده است، شرکت داشتند. این کنسرسیوم با جذب شرکت‌کنندگان از زمینه‌های نژادی و قومی متنوع و با دامنه‌ای از عوامل خطر عروقی و در طیف اختلالات شناختی فعالیت می‌کند. شرکت‌کنندگان 55 سال یا بیشتر بودند و تحت MRI مغز و آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری سطح PlGF قرار گرفتند.

نویسندگان بیان کردند که در حالی که طراحی چند مرکزی و نمونه بزرگ و متنوع مطالعه، استفاده از PlGF به عنوان یک نشانگر زیستی را پشتیبانی می‌کند، مطالعات طولی بیشتری برای دستیابی به نتایج قطعی درباره علت و زمان‌بندی روابط بین PlGF، FW، WMH و شناخت لازم است. به طور ایده‌آل، PlGF می‌تواند برای غربالگری جمعیت‌های جوان‌تر که درمان‌ها و تغییرات سبک زندگی موجود ممکن است از اثرات مضر آسیب عروقی قبل از شروع اختلالات شناختی جلوگیری یا آن‌ها را معکوس کند، مورد استفاده قرار گیرد.

گروه تحقیقاتی در حال جذب بیماران برای مطالعات آینده است.