چگونه کودکان را با بی‌اطلاعاتی‌ گمراه نکنیم؟ رمز موفقیت!

تحقیقات جدید: آموزش مهارت‌های بررسی واقعیت به کودکان در عصر اطلاعات نادرست

در شرایطی که اطلاعات نادرست آنلاین به‌طور گسترده‌ای در دسترس است و حقایق عینی اغلب مورد مناقشه قرار می‌گیرند، روانشناسان دانشگاه کالیفرنیا، برکلی در یک مطالعه جدید راه‌حلی پارادوکسیکال ارائه داده‌اند: کودکان را با اطلاعات نادرست بیشتری آنلاین آشنا کنید — نه کمتر. ایوان اورتیسیو، دانشجوی دکترا در دپارتمان روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و نویسنده اصلی مقاله‌ای که امروز (پنجشنبه، ۱۰ اکتبر) در مجله Nature Human Behaviour منتشر شده، گفت که این کار در شرایط محدود و با نظارت و آموزش دقیق می‌تواند به کودکان کمک کند تا ابزارهای لازم برای تفکیک واقعیت از خیال را در فضای آنلاین به دست آورند.

اورتیسیو معتقد است که با توجه به شکاکیت طبیعی کودکان و مواجهه زودهنگام آن‌ها با اطلاعات نادرست بی‌پایان اینترنت، ضروری است که بزرگ‌ترها به آن‌ها مهارت‌های عملی بررسی واقعیت را آموزش دهند. به جای تلاش برای پاک‌سازی کامل محیط آنلاین آن‌ها، او گفت که بزرگ‌ترها باید بر تجهیز کودکان به ابزارهایی برای ارزیابی انتقادی اطلاعاتی که با آن‌ها مواجه می‌شوند، تمرکز کنند. او افزود: «ما باید به کودکان تجربه‌ای بدهیم تا این عضلات شکاکیت را تقویت کنند و از این مهارت‌های تفکر انتقادی در زمینه آنلاین استفاده کنند تا برای آینده خود آماده شوند، جایی که آن‌ها تقریباً ۲۴ ساعت در روز در این فضاها خواهند بود.»

آزمایشات و نتایج

اورتیسیو و همکارانش از دو آزمایش با شرکت ۱۲۲ کودک در سنین ۴ تا ۷ سال استفاده کردند تا بررسی کنند که سطح شکاکیت آن‌ها در محیط‌های آنلاین مختلف چگونه تغییر می‌کند. در مطالعه اول، آن‌ها کودکان را در معرض یک کتاب الکترونیکی با درجات مختلفی از حقایق و دروغ‌ها درباره حیوانات قرار دادند. به عنوان مثال، در کنار تصویری از یک زبرا، برخی از کودکان حقایقی مانند اینکه زبرها خطوط سیاه و سفیدی دارند، مشاهده کردند، در حالی که دیگران دروغ‌هایی درباره زبراها که آن‌ها قرمز و سبز هستند، دیدند. آن‌ها بر اساس این اطلاعات مشخص کردند که آیا ادعاها درست یا نادرست هستند.

مطالعه دوم نتایج موتور جستجو را شبیه‌سازی کرد و حقایق و دروغ‌های مشابهی درباره حیوانات مطرح کرد. سپس، کودکان صحت یک ادعای جدید را در همان زمینه دیجیتال ارزیابی کردند، این بار درباره یک گونه بیگانه به نام زورپی‌ها. بر روی صفحه تصاویری از ۲۰ زورپی به نمایش درآمد. یکی از چهره‌های بیگانه نشان می‌داد که سه چشم دارد؛ بقیه زورپی‌ها عینک‌های دودی داشتند که چشمانشان را پوشانده بود. سپس از کودکان خواسته شد تا تصمیم بگیرند آیا همه زورپی‌ها سه چشم دارند یا خیر. اما قبل از اینکه تصمیم نهایی خود را بگیرند، شرکت‌کنندگان اجازه داشتند با لمس هر یک از بیگانگان، ادعا را بررسی کنند و عینک‌های آن‌ها را بردارند تا چشمانشان را ببینند. از آنجا که کودکان هیچ اطلاعاتی درباره بیگانگان نداشتند، شکاکیت آن‌ها تنها می‌توانست از ارزیابی‌شان درباره قابل اعتماد بودن این پلتفرم دیجیتال ناشی شود.

تحقیقات درباره توانایی کودکان در تشخیص اطلاعات نادرست

تحقیقات نشان داده است که کودکانی که در بررسی صحت ادعاهای زوری‌ها (Zorpies) دقت بیشتری داشتند، همان‌هایی بودند که در مراحل اولیه مطالعه، با ادعاهای نادرست بیشتری درباره حیوانات مواجه شده بودند. در عوض، کودکانی که در محیط‌های قابل اعتمادتر و با ادعاهای نادرست کمتری در مراحل اولیه مطالعه بودند، تقریباً هیچ‌گونه بررسی صحت انجام ندادند. یک شبیه‌سازی کامپیوتری تأیید کرد که کودکان در محیط‌های غیرقابل اعتماد، بیشتر احتمال دارد که اطلاعات نادرست را رد کنند.

اورتیسیو (Orticio) گفت: “کودکان می‌توانند سطح بدبینی خود را بر اساس کیفیت اطلاعاتی که قبلاً دیده‌اند، تنظیم کنند.” او افزود: “آن‌ها می‌توانند انتظارات خود را از نحوه عملکرد این محیط دیجیتال به کار ببرند تا تغییرات منطقی در میزان اعتماد یا عدم اعتماد خود به اطلاعات ایجاد کنند – حتی اگر درباره محتوای خود اطلاعات چندانی نداشته باشند.”

نیاز به درک چالش‌های دنیای آنلاین برای کودکان

این پروژه از نیاز فوری به درک وضعیت کودکان در دنیای آنلاین فزاینده شکل گرفت. تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که تقریباً یک‌سوم کودکان تا سن ۹ سالگی از رسانه‌های اجتماعی استفاده کرده‌اند و نوجوانان در عرض چند دقیقه پس از ایجاد حساب کاربری در تیک‌تاک، با اطلاعات نادرست بهداشتی مواجه می‌شوند. حتی پلتفرم‌هایی که به‌طور خاص برای مخاطبان جوان طراحی شده‌اند، مانند یوتیوب کیدز، به فضایی برای محتوای سمی و اطلاعات نادرست تبدیل شده‌اند.

اورتیسیو تأکید کرد که این مسئله به‌ویژه نگران‌کننده است، زیرا والدین ممکن است تصور کنند که این فضاها مکان‌های امنی هستند که کودکان می‌توانند در آن‌ها کاوش کنند. اما همان‌طور که تحقیقات جدید نشان می‌دهد، این تصور ممکن است حس کاذب امنیت را ایجاد کند و اجازه دهد که نادرستی‌ها و محتوای مشکل‌دار بدون بررسی باقی بمانند و به‌عنوان حقیقت و قابل قبول پذیرفته شوند.

آموزش مهارت‌های بررسی صحت اطلاعات به کودکان

اورتیسیو گفت: “کار ما نشان می‌دهد که اگر کودکان تجربه‌ای در کار در محیط‌های کنترل‌شده، اما ناقص داشته باشند و با چیزهایی که چندان درست نیستند، مواجه شوند و ما فرآیند تشخیص آنچه واقعاً درست است را به آن‌ها نشان دهیم، این انتظار را در آن‌ها ایجاد می‌کند که بیشتر مراقب باشند.”

اورتیسیو می‌داند که هر والدینی زمان کافی برای نظارت مداوم بر عادات رسانه‌ای فرزندان خود ندارد. او گفت که به‌جای تلاش برای ایجاد امن‌ترین گوشه اینترنت، والدین باید با فرزندان خود درباره چگونگی بررسی ادعاها و صحبت درباره آنچه می‌بینند، گفتگو کنند. داشتن انتظارات روشن درباره آنچه یک پلتفرم می‌تواند و نمی‌تواند ارائه دهد نیز مهم است.

اورتیسیو گفت: “ما نیاز نداریم که بدبینی را به‌طور خاص افزایش دهیم. بلکه باید به آن‌ها این توانایی را بدهیم که از این بدبینی به نفع خود استفاده کنند.” او افزود: “در آزمایش‌های ما، بررسی صحت بسیار ساده بود. اما در زندگی واقعی، بررسی صحت واقعاً دشوار است. ما باید این فاصله را پر کنیم.”