جریان-ستاره‌ای-GD-1-ماده-تاریک

راه حلی برای معمای جریان ستاره‌ای GD-1

فیزیک‌دان‌ها یه راه‌حل تازه‌ای برای یه معمای قدیمی درباره‌ی **جریان ستاره‌ای GD-1** پیدا کردن. این جریان یکی از اوناییه که خیلی خوب مورد مطالعه قرار گرفته تو هاله کهکشان راه‌شیری. این جریان به خاطر ساختار باریک و درازش و ویژگی‌های عجیب و غریبش، مثل اون **شاخه‌ها** و **شکاف‌ها** شناخته می‌شه. یه گروه از محقق‌ها، که **های-بو یو** از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید، سرپرست‌شون بود، پیشنهاد دادن که یه زیرهاله‌ی **ماده‌ی تاریک خود-تعامل‌گر** (SIDM) که دارن از وسط می‌ریزن، مسئول اون شاخه‌ها و شکاف‌های عجیب تو جریان ستاره‌ای GD-1 هستن.

نتایج این تحقیق توی مجله‌ی Letters of The Astrophysical Journal منتشر شده. این پژوهش می‌تونه فهممون رو از ویژگی‌های **ماده‌ی تاریک** تو کل جهان دگرگون کنه. جریان ستاره‌ای، یه گروهه از ستاره‌هاست که با هم تو یه مسیر مشترک حرکت می‌کنن. **شکاف** به اون جاهایی اشاره داره که ستاره‌ها تو یه مسیر مشترک کم‌تر هستن، در حالی که **شاخه‌ها**، توده‌ای از ستاره‌هان که از بدنه اصلی جریان زده بیرون.

تصویری از جریان ستاره‌ای GD-1 تو کهکشان، که ساختار باریک و خاصش مثل شاخ و شکاف توش مشخصه.
جریان ستاره‌ای GD-1 یه ویژگی منحصر به فرد تو کهکشان راه‌شیریه که نشون می‌ده چطور ماده‌ی تاریک رو حرکت ستاره‌ها اثر داره.

از اون‌جایی که **ماده‌ی تاریک** روی حرکت جریان‌های ستاره‌ای تاثیر می‌ذاره، ستاره‌شناس‌ها می‌تونن از این جریان‌ها برای پیدا کردن ردپای **ماده‌ی تاریک نامرئی** تو کهکشان‌ها استفاده کنن. **هاله‌ی کهکشان راه‌شیری**، که یه منطقه‌ی تقریبا کرویه که دور تا دور کهکشان رو گرفته، از **ماده‌ی تاریک** تشکیل شده و از مرز قابل دید کهکشان هم رد می‌شه. می‌تونین اینجا عکس‌هایی از جریان‌های ستاره‌ای معروف تو راه‌شیری رو ببینید.

ستاره‌شناس‌ها فهمیدن که نمی‌شه ویژگی‌های شاخه‌ها و شکاف‌های جریان ستاره‌ای GD-1 رو به آسونی به نیروی جاذبه‌ی خوشه‌های کروی یا کهکشان‌های اقماری راه‌شیری نسبت داد. ولی این ویژگی‌ها رو می‌شه با یه جسم مزاحم ناشناس، مثل یه زیرهاله توضیح داد. اما اون جسم باید خیلی متراکم‌تر از اون چیزی باشه که **ماده‌ی تاریک سرد** (CDM) پیش‌بینی می‌کنه.

تحقیقات جدید در مورد زیرهاله‌های SIDM و ویژگی‌های جریان GD-1

یو، که استاد فیزیک و نجومه، توضیح داد: «زیرهاله‌های CDM معمولا اون‌قدر چگال نیستن که بتونن ویژگی‌های خاصی که تو جریان GD-1 دیده می‌شه رو درست کنن.» اون اضافه کرد: «با این حال، تحقیقات ما نشون می‌ده که یه زیرهاله‌ی SIDM که داره از هم می‌پاشه، می‌تونه به چگالی مورد نیاز برسه. این زیرهاله‌ی متراکم، اون‌قدر چسبنده هست که می‌تونه اون نیروی گرانشی لازم رو اعمال کنه و مشکلات جریان GD-1 رو توضیح بده.»

یه تصویر دیجیتالی از زیرهاله‌ی SIDM که داره فرو می‌ریزه و نشون می‌ده که داره روی ستاره‌های دور و برش تاثیر گرانشی می‌ذاره.
زیرهاله‌ی SIDM که داره فرو می‌ریزه می‌تونه به توضیح اون ویژگی‌های خاص تو جریان ستاره‌ای GD-1 کمک کنه.

ماده‌ی تاریک، که اصلا دیده نمی‌شه، حدود **۸۵٪** از کل ماده‌ی موجود تو دنیا رو تشکیل می‌ده. هنوز نمی‌دونیم از چی ساخته شده. نظریه غالب در مورد ماده‌ی تاریک، CDM، می‌گه که ذرات ماده‌ی تاریک با هم برخورد ندارن. SIDM، که یه شکل نظری از ماده‌ی تاریکه، این رو پیشنهاد می‌ده که ذرات ماده‌ی تاریک با یه نیروی جدید با هم تعامل دارن.

یو و تیمش تو مطالعه‌شون از شبیه‌سازی‌های عددی به اسم شبیه‌سازی‌های N-body استفاده کردن تا رفتارهای زیرهاله‌ی SIDM که داره از هم می‌پاشه رو مدل‌سازی کنن. یو گفت: «یافته‌های تیم ما یه توضیح جدید برای اون ویژگی‌های دندونه‌دار و شکاف‌هایی که تو GD-1 دیده می‌شه ارائه می‌ده، و مدت‌ها تصور می‌شد نشونه‌ی یه برخورد نزدیک با یه جسم چگال باشه.» اون ادامه داد: «تو سناریوی ما، همون زیرهاله‌ی SIDM هست که داره ستاره‌ها رو از نظر مکانی و سرعتی به‌هم می‌ریزه و باعث ایجاد اون ویژگی‌های متمایزی می‌شه که تو جریان ستاره‌ای GD-1 می‌بینیم.»

تصویری که مقایسه‌ای بین مدل‌های ماده‌ی تاریک CDM و SIDM رو نشون می‌ده، از نظر نحوه‌ی تعامل ذرات.
مقایسه بین مدل‌های ماده‌ی تاریک CDM و SIDM، که تفاوت‌های اساسی در رفتار ذرات رو نشون می‌ده.

به گفته‌ی یو، این کشف بینش‌هایی درباره‌ی خودِ ماده‌ی تاریک هم به‌بار می‌آره. اون گفت: «این یه راه جدید و امیدوارکننده برای بررسی خواص خود-تعاملی ماده‌ی تاریک از طریق جریان‌های ستاره‌ای باز می‌کنه.» و اضافه کرد: «این یه قدم هیجان‌انگیز به جلو تو درک ما از ماده‌ی تاریک و حرکات کهکشان راه‌شیریه.»

یو تو این تحقیق با شینگیو ژانگ و دناگ یانگ از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و ایتن او. نادلر از دانشگاه کالیفرنیا، سن دیه‌گو همکاری داشت. این کار توسط وزارت انرژی ایالات متحده و بنیاد جان تمپلتون حمایت شد.

مقاله های شبیه به این مقاله

بیشتر بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *