توله‌مارکها؛ بهای سلطنت مادران قدرتمند سرزمین صحرا

غلبه میمون‌های مادیان: قدرت و تأثیر آن بر نسل آینده

از گوریل‌های نقره‌ای که به سینه خود می‌زنند تا مدیران اجرایی که در اتاق‌های هیئت مدیره با یکدیگر رقابت می‌کنند، شهرت به خشونت و تسلط ناشی از تستوسترون معمولاً به مردان مردانه نسبت داده می‌شود. اما یک گروه از حیوانات این داستان را تغییر می‌دهد. در میمون‌های مادیان، این **زنان** هستند که به شدت رقابتی عمل می‌کنند. اعضای خانواده منگوست که در دشت‌های خشک جنوب آفریقا زندگی می‌کنند، اکثراً دارای یک ماده غالب در رأس گروه هستند.

اکنون، یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه دوک نشان می‌دهد که توله‌های این رهبران ماده، بهای قدرت مادرشان را می‌پردازند. در جامعه میمون‌های مادیان، یک ماده غالب در رأس قرار دارد. او با غرش، گاز گرفتن، هل دادن و فشار آوردن به دیگران، تسلط کامل بر زیر دستانش دارد که باید در بزرگ کردن توله‌های او کمک کنند. رفتار قلدرانه این مادیان تحت تأثیر سطوح بالای تستوسترون است که می‌تواند در زمان بارداری، به دو برابر میزان همتایان مردش افزایش یابد.

اما در حالی که این افزایش شیمیایی به او **برتری** رقابتی می‌دهد و به او کمک می‌کند تا برتری خود را حفظ کند، می‌تواند بر **سلامت** نسل‌های آینده‌اش تأثیر منفی بگذارد. این موضوع را کریستین دریا، استاد زیست‌شناسی تکاملی دانشگاه دوک، که این تحقیق را با دانشجوی فارغ‌التحصیلش کِندرا اسمیت-کابای همکاری کرده، بیان کرد.

برای این مطالعه که در تاریخ ۲۱ نوامبر در نشریه «اکولوژی و تکامل» منتشر شد، محققان ۱۹۵ میمون مادیان را در مراحل جوانی و بزرگسالی در ذخیره‌گاه رودخانه کُرومان در بیابان کالاهاری آفریقای جنوبی مورد بررسی قرار دادند. محققان مدفوع این حیوانات را برای بررسی تخم‌های کرم‌کدو و دیگر نشانه‌های **انگل‌ها** تجزیه و تحلیل کردند.

مقایسه توله‌سگ‌های میمون‌های مادیان غالب و تحت سلطه

تحقیقات نشان می‌دهد که توله‌سگ‌های ملکه‌های میمون مادیان، که در دوران بارداری در معرض سطوح بالای تستوسترون و هورمون‌های مرتبط قرار دارند، معمولاً بیشتر از سایر توله‌سگ‌ها به انگل‌های روده‌ای مبتلا می‌شوند. برای بررسی اینکه آیا سطوح بالای هورمون‌ها در دوران بارداری مسئول این موضوع هستند، پژوهشگران به گروهی از توله‌سگ‌های میمون مادیان نگاه کردند که مادران غالب آن‌ها در سه‌ماهه سوم بارداری دارویی دریافت کرده بودند که اثرات تستوسترون را در بدن محدود می‌کند.

نتایج نشان داد که مسدود کردن تستوسترون مادران، عملکرد ایمنی توله‌سگ‌ها را بهبود بخشید. این توله‌سگ‌ها که دیگر در معرض تستوسترون در رحم مادرشان نبودند، انگل‌های کمتری داشتند و دفاع‌های طبیعی قوی‌تری در برابر عفونت‌ها از خود نشان دادند، بر اساس آزمایش‌های خونی که توانایی بدن آن‌ها در مبارزه با باکتری‌ها را اندازه‌گیری می‌کرد.

علاوه بر این، این توله‌سگ‌ها احتمال بیشتری برای زنده ماندن پس از سال اول زندگی داشتند. دریا گفت: “توله‌سگ‌های حاصل از مادرانی که آندروژن‌های آن‌ها مسدود شده بود، واقعاً به طور قابل توجهی بیشتر زنده می‌مانند.” این مطالعه، اولین شواهد در پستانداران را نشان می‌دهد که جنین‌هایی که در رحم به تستوسترون بالا مبتلا هستند، ممکن است در آینده عملکرد ایمنی ضعیف‌تری داشته باشند. ارتباط منفی بین تستوسترون پیش از زایمان و سلامت، به‌ویژه در جوانان مشهود بود و با رسیدن توله‌سگ‌ها به بزرگسالی ناپدید شد.

دریا ادامه داد: “تستوسترون با سلامت رابطه‌ای معکوس دارد. این هورمون واقعاً بر بقا تأثیر می‌گذارد زمانی که حیوانات در آسیب‌پذیرترین وضعیت خود هستند.” این تحقیق بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر است که هدف آن درک چگونگی مقابله حیوانات با عفونت‌ها در طبیعت، فراتر از شرایط کنترل شده آزمایشگاه است. اسمیت-کابای گفت: “با مطالعه میمون‌های مادیان وحشی، می‌توانیم بررسی کنیم که چگونه شرایط واقعی — عواملی مانند وضعیت اجتماعی، هورمون‌ها و استرس‌های محیطی — بر عملکرد ایمنی تأثیر می‌گذارند.”

این تحقیق با حمایت بنیاد ملی علوم (IOS-102163، IOS-1601685)، سازمان ملی جغرافیایی و شورای تحقیقات اروپا (294494) انجام شده است.