صدات گرفته؟ دلیلش چیه و چطور دوباره مثل بلبل حرف بزنی؟ (راهنمای کامل)

آفونیا چیه؟

اگه آفونیا یا از دست دادن صدا داشته باشی، یعنی صدات در نمیاد چون گرفته یا نمیتونی بلندتر از پچ پچ حرف بزنی. بعضی وقتا اصلا نمیتونی حرف بزنی. بعضی وقتا هم دلت نمیخواد حرف بزنی چون فکر میکنی صدات عجیب و غریبه. آفونیا یه اختلال صوتیه که ممکنه واسه هر کسی پیش بیاد، ولی معمولا تو کسایی دیده میشه که دائم باید صداشونو بلند کنن تا شنیده بشن. دکترا آفونیا رو با تمرینای گفتاردرمانی معالجه میکنن.

آفونیا سراغ کی میره؟

محقق ها میگن تقریبا 3 تا 9 درصد مردم تو آمریکا با آفونیا سر و کله میزنن. ولی بعضی از دکترا فکر میکنن این آمار بیشتره، چون خیلیا وقتی صداشونو از دست میدن، دنبال درمان نمیرن.

علائم و دلایل

علائم آفونیا چیه؟

معمول ترین – و واضح ترین – علامتش اینه که نمیتونی صداتو بالا ببری یا وقتی حرف میزنی صدات شنیده نمیشه. یه دفعه صداتو از دست دادن هم یکی دیگه از علائم آفونیاست.

دلیل آفونیا چیه؟

آفونیا یه اختلال صوتی کارکردی حساب میشه. کسایی که آفونیای کارکردی دارن، از نظر بدنی سالمن. ممکنه صداشونو از دست داده باشن چون درست از صداشون استفاده نمیکنن.

درست از صدات استفاده کردن شاید آسون به نظر برسه، ولی در واقع نیاز به هماهنگی دقیق بین دستگاه تنفسی، حنجره، گلو، بینی و دهن داره.

• دستگاه تنفسی باعث میشه هوا جریان پیدا کنه و صدات تولید شه. اگه درست نفس نکشی، ممکنه تو استفاده از صدات مشکل داشته باشی.
• حنجره (جعبه صدا) تارهای صوتی رو تو خودش جا داده. حنجره یه سری عضله داره به اسم عضله های تولید صدا. این عضله ها تارهای صوتی رو به هم نزدیک میکنن. وقتی هوا از ریه هات رد میشه و به تارهای صوتی میخوره، شروع میکنن به لرزیدن و امواج صوتی تولید میکنن. (فکر کن چجوری باد میتونه باعث صدا دادن زنگوله های بادی بشه.)
• این امواج صوتی از گلو، بینی و دهنت رد میشن. به اینا میگن حفره های تشدید کننده.

چه کارایی باعث مشکلای صوتی میشن؟

شاید حدس زده باشی – یا تجربه کرده باشی – که یه ساعت بی وقفه داد زدن تو یه مسابقه فوتبال حسابی به صدات فشار میاره. (دکترا به این میگن آسیب صوتی.)

ولی واسه بعضی از آدما، آسیب زدن به صدا یه جورایی جزو شغلشونه. اینا چندتا مثال از چیزیه که دکترا بهش میگن خستگی صوتی:

• معلمایی که کل روز باید بلند حرف بزنن تا توجه بچه ها رو جلب کنن و نگه دارن.
• کارگرایی که تو کارخونه ها یا نزدیک دستگاه ها کار میکنن و دائم باید صداشونو بلند کنن تا حرفاشون شنیده شه.
• بازاریابای تلفنی و کسایی که کل روز کاریشونو با تلفن حرف میزنن.
• سخنرانای حرفه ای و خواننده های حرفه ای.

آفونیای سایکوژنیک چیه؟

آفونیای سایکوژنیک، یا آفونیای تبدیلی سایکوژنیک، یعنی یه دفعه صداتو به خاطر استرس روحی یا روانی از دست میدی. کسایی که آفونیای سایکوژنیک دارن میتونن حرف بزنن ولی فقط با پچ پچ های زورکی.

فرق آفونیای سایکوژنیک با آفونیای هیستریک چیه؟

اصطلاحات آفونیای هیستریک و آفونیای سایکوژنیک هر دو به معنی از دست دادن صدا به خاطر ناراحتی روحی یا روانی هستن.

تشخیص و آزمایش

دکترا چجوری آفونیا رو تشخیص میدن؟

دکترا اول از همه در مورد مشکل صدات میپرسن. مثلا، ممکنه ازت بخوان مشکلتو توضیح بدی، بگی از کی شروع شده و اینکه مشکل صدات میاد و میره یا نه. (دکترا راه هایی پیدا میکنن که بتونی داستانتو بگی، حتی اگه نتونی مثل همیشه حرف بزنی.)

ممکنه در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی ت هم بپرسن. ممکنه در مورد اینکه چجوری از صدات استفاده میکنی هم سوال کنن. دکترا به این میگن بهداشت روزانه صدا.

چه آزمایشایی واسه تشخیص این مشکل انجام میشه؟

ممکنه دکترا بخوان حنجره تو معاینه کنن. اینا مثالایی از آزمایشایی هستن که ممکنه انجام بدن:

• لارنگوسکوپی سخت. دکتر یه لوله سخت یا آندوسکوپ رو تو دهنت میذاره و زبونتو نگه میداره تا بتونه حنجره تو ببینه.
• لارنگوسکوپی انعطاف پذیر. این آزمایش با یه لوله انعطاف پذیر انجام میشه که دکتر از طریق بینی ت تا پشت گلوت میفرسته. ممکنه ازت بخوان حرف بزنی، آواز بخونی یا سرفه کنی تا دکتر بتونه حنجره تو در حال کار ببینه.

مدیریت و درمان

آفونیا چجوری درمان میشه؟

دکترا معمولا آفونیا رو با گفتاردرمانی معالجه میکنن. ممکنه دکترت پیشنهاد کنه با یه گفتاردرمان کار کنی. درمانگرت درمانو با توجه به شرایط خاص تو تنظیم میکنه. درمان ممکنه شامل تمرینای تنفسی و تمرینای صوتی باشه.

دکترا آفونیای سایکوژنیک رو چجوری درمان میکنن؟

آفونیای سایکوژنیک از دست دادن صدا به خاطر استرس روحی یا روانیه. دکترا معمولا پیشنهاد میکنن که روان درمانی رو با گفتاردرمانی ترکیب کنی.

درمانای هومیوپاتی واسه آفونیا چیه؟

درمانای هومیوپاتی آفونیا روی کم کردن علائم فیزیکی مثل گرفتگی صدا تمرکز دارن. آبلیمو یا یه نوشیدنی گرم که با آب، عسل و آویشن درست شده باشه، مثالایی از درمانای هومیوپاتی آفونیا هستن. از دکترت بپرس که اضافه کردن درمان هومیوپاتی به برنامه درمانت مشکلی نداره.

پیشگیری

چجوری میتونم از آفونیا جلوگیری کنم؟

آفونیا معمولا وقتی اتفاق میفته که بیش از حد از صدات استفاده کنی یا به صدات فشار بیاری. خوشبختانه، کارایی هست که میتونی واسه محافظت از صدات انجام بدی، حتی اگه مجبور باشی واسه انجام دادن کارت صداتو بالا ببری. اینا چندتا پیشنهادن:

• تکنیکای درست نفس کشیدن رو تمرین کن. با نفسای عمیق از قفسه سینه یا دیافراگمت به گلوت استراحت بده.
• اگه شغلت ایجاب میکنه که صداتو بالا ببری، از یه میکروفون شخصی کوچیک استفاده کن.
• سعی کن تو جاهای شلوغ زیاد حرف نزنی.
• تو مسابقه های ورزشی، کنسرت ها و بقیه مراسم، به جای جیغ زدن یا فریاد کشیدن، با کارای دیگه حمایتتو نشون بده.

چشم انداز / پیش آگهی

اگه آفونیا داشته باشم چی میشه؟

اکثر کسایی که آفونیا دارن، بعد از گفتاردرمانی صداشونو دوباره به دست میارن. اگه آفونیا داری، ممکنه از اطلاعات مربوط به محافظت از صدات سود ببری.

زندگی با آفونیا

چجوری از خود مراقبت کنم؟

آفونیا وقتی اتفاق میفته که به صدات فشار بیاری. وقتی صدات برگشت، اینا چند تا کارن که میتونی واسه قوی نگه داشتن صدات انجام بدی:

• آب بدنتو حفظ کن. آب خوردن تو طول روز یه راه عالیه واسه اینکه نذاری گلوت خشک بشه.
• چرت های صوتی بزن. هر وقت تونستی به صدات استراحت بده.
• از داروهایی که تارهای صوتیتو خشک میکنن دوری کن. اگه از داروهای سرماخوردگی یا آلرژی استفاده میکنی، از دکترت بخواه داروهایی رو بهت معرفی کنه که بتونی استفاده کنی.
• سعی کن مرتب ورزش کنی. ورزش یه راه طبیعیه واسه اینکه بهتر نفس بکشی.

سوالای متداول

فرق آفونیا با دیسفونیا چیه؟

دیسفونیا وقتی اتفاق میفته که یه مشکلی تو ساختار دهن، زبون، گلو یا تارهای صوتیت وجود داشته باشه. اختلال عملکرد نرمکام (VPD) یه نمونه از دیسفونیا هست. اگه آفونیا داشته باشی، ساختار صوتیت سالمه ولی درست از صدات استفاده نمیکنی.

آفونیا کلریکوروم چیه؟

آفونیا کلریکوروم وقتی اتفاق میفته که بعد از آسیب دیدن حنجره یا ابتلا به یه بیماری که حنجره تو تحت تاثیر قرار میده، مثل سرطان حنجره، صداتو از دست بدی.

خیلی از ما بدون صدامون گم میشیم. اینکه بتونیم حرف بزنیم و فهمیده بشیم، ما رو به آدمای دور و برمون وصل میکنه. از دست دادن صدا میتونه به معنی از دست دادن منبع درآمدت باشه، واسه همین اگه یه دفعه صداتو از دست بدی، میتونه خیلی ناراحت کننده باشه. آفونیا وقتی اتفاق میفته که صداتو از دست میدی چون درست از صدات استفاده نمیکنی. اگه آفونیا تو تشخیص داده شده، احتمالا گفتاردرمانی بهت کمک میکنه صدا تو دوباره به دست بیاری و یاد بگیری چجوری از صدات مراقبت کنی. بلند حرف زدن اشکالی نداره، به شرطی که جوری این کارو بکنی که باعث نشه صداتو از دست بدی. اگه نگران صدات هستی، این نگرانیتو با دکترت در میون بذار. اونا به حرفات گوش میدن و کمکت میکنن.