کشف دایناسورهای گوشت‌خوار در بریتانیا: تیرانوسورهایی که 135 میلیون سال پیش بودند!

کشف دایناسورهای گوشت‌خوار در بکس‌هیل-آن-سی

تحقیقات جدید دانشگاه ساوت‌همپتون پرده از راز زندگی چندین گروه از دایناسورهای شکارچی در بکس‌هیل-آن-سی، سواحل شرقی ساسکس، حدود 135 میلیون سال پیش برداشت. این پژوهش، که نتایجش امروز [15 آذر 1403] توی مجله‌ی “مقالات دیرینه‌شناسی” چاپ شده، یه جامعه‌ی کامل از خزندگان درنده رو معرفی می‌کنه — از جمله تیرانوسورها، اسپینوسورها و اعضای خانواده‌ی ولوسیرپتورها. این اولین باره که رد پای تیرانوسورها توی سنگ‌های این دوره و منطقه دیده می‌شه.

دکتر کریس بارکر، محقق مهمان دانشگاه ساوت‌همپتون و سرپرست این مطالعه، گفت: « دایناسورهای گوشت‌خوار — که اسم درستشون تروپودهاست — تو لایه‌های کرتاسه‌ی جنوب بریتانیا کم پیدا می‌شن.» و اضافه کرد: «معمولاً دایناسورهای جزیره وایت بیشتر مورد توجه هستن. ولی اطلاعات کمتری درباره‌ی نمونه‌های قدیمی‌تر کرتاسه که از جاهای اصلی به دست اومدن، وجود داره.»

دندان‌های فسیلی

فسیل‌های کشف شده‌ی دایناسورهای بکس‌هیل-آن-سی، فقط شامل دندان‌هاشون می‌شه. دندون‌های تروپودها خیلی پیچیده هستن و از نظر اندازه، شکل و تیغه‌های دندان با هم فرق دارن. تیم دانشگاه ساوت‌همپتون برای بررسی فسیل‌ها از چند روش استفاده کرد، مثل فیلوژنتیک (تبارشناسی)، تحلیلی و یادگیری ماشینی، و با همکاراشون تو موزه‌ی تاریخ طبیعی لندن، موزه‌ی و گالری هنر هسینگ و موزه‌ی میگل لیلو د سیانتیفیکا ناتورالز آرژانتین همکاری کردن.

دکتر بارکر توضیح داد: «دندون‌های دایناسورها فسیل‌های مقاومی هستن و معمولاً بیشتر از استخون‌ها سالم می‌مونن. به همین خاطر، نقش مهمی تو بازسازی تنوع زیستی یه اکوسیستم دارن.» و ادامه داد: «روش‌های دقیقی هست که می‌شه ازشون برای شناسایی دندون‌ها با دقت خیلی زیاد استفاده کرد. نتیجه‌ی کار ما نشون می‌ده که اسپینوسورها، تیرانوسورهای متوسط و دایناسورهای کوچیک درومائوسورها — که به ولوسیرپتورها شباهت دارن — تو این لایه‌ها وجود داشتن.»

کشف تیرانوسورها خیلی جالب توجهه، چون تا حالا تو لایه‌های این دوره و منطقه دیده نشده بودن. این تیرانوسورها احتمالاً حدود یک سوم اندازه‌ی پسرعموی معروفشون، تیرانوسوروس رکس، بودن و احتمالاً تو زیستگاه باتلاقی خودشون، دایناسورهای کوچیک و بقیه‌ی خزندگان رو شکار می‌کردن. دکتر بارکر اضافه کرد: «تشخیص دندون‌های جداشده و نسبت دادن‌شون به گروه‌های تروپود، می‌تونه سخت باشه، به خصوص اینکه خیلی از ویژگی‌ها به طور مستقل توی شاخه‌های مختلف تکامل پیدا کردن.»

سرنخ‌های تازه از دندون‌های دایناسورها

لوسی هندفورد، یکی از نویسنده‌های این مقاله و دانشجوی سابق ارشد دانشگاه ساوت‌همپتون که الان داره تو دانشگاه یورک دکترا می‌خونه، می‌گه: «به همین دلیل ما از روش‌های مختلفی برای کمک به بهتر شدن یافته‌هامون استفاده کردیم که باعث شد بتونیم دسته‌بندی‌های مطمئن‌تری داشته باشیم.» و اضافه کرد: «احتمال زیادی وجود داره که با بررسی دوباره‌ی دندون‌های دایناسورهای گوشت‌خوار توی انبار موزه‌های دیگه، کشفیات بیشتری هم داشته باشیم.»

یافته‌ها در کارخانه آجرپزی اشداون

نقش پررنگ دیو بروک‌هارست، معدن‌چی بازنشسته که 30 سال گذشته رو صرف پیدا کردن فسیل‌ها از کارخانه آجرپزی اشداون کرده بود، توی این کشف خیلی مهم بود. دیو هزاران نمونه پیدا کرده که از استخون‌های ناقص دایناسورها تا دندون‌های ریز کوسه‌ها متغیره. حدود ۵۰۰۰ تا از کشف‌هاش رو به موزه‌ی بکس‌هیل اهدا کرده. دایناسورهای گوشت‌خوار تو این منطقه خیلی کمیابن و دیو تا حالا فقط حدود ده تا نمونه ازشون پیدا کرده.

او می‌گه: «وقتی بچه بودم، دایناسورها خیلی برام جذاب بودن و هیچ وقت فکر نمی‌کردم این‌قدر به من نزدیک باشن.» دیو ادامه می‌ده: «سال‌ها بعد، کارم رو تو اشداون شروع کردم و شروع به جستجوی فسیل‌ها کردم. من از دیدن فلس‌های ریز ماهی یا استخون‌های ران بزرگ خوشحال می‌شم، ولی پیدا کردن دندون‌های دایناسورها واقعاً برام فوق‌العاده‌اس.»

یک کشف هیجان‌انگیز

دکتر دارن نیش، یکی دیگه از نویسنده‌های این تحقیق، اضافه کرد: «جنوب انگلستان سابقه‌ی خیلی خوبی از پیدا شدن دایناسورهای دوره‌ی کرتاسه داره و لایه‌های رسوبی مختلف تو این منطقه از نظر سن زمین‌شناسی و فسیل‌هایی که توش هستن، بی‌نظیر هستن.» و ادامه داد: «این دایناسورهای شرق ساسکس، از دایناسورهای معروف‌تر لایه‌های کرتاسه‌ی جزیره وایت قدیمی‌تر هستن و نسبت به اونا ناشناخته‌تر و مرموزترن. ما دهه‌هاست که منتظریم بفهمیم چه گروه‌هایی از دایناسورهای گوشت‌خوار اینجا زندگی می‌کردن، برای همین نتایج این تحقیق جدید واقعاً هیجان‌انگیزه.»

دکتر نیل گاستلینگ، که اون هم از دانشگاه ساوت‌همپتونه، سرپرستی این پروژه رو به عهده داشت. اون گفت: «این پروژه نشون می‌ده که مجموعه‌های موزه‌ای، نگهدارنده‌ها و جمع‌کننده‌ها برای پیشرفت درک ما از تنوع دایناسورها و بقیه‌ی گروه‌های منقرض‌شده، خیلی مهم هستن. ما همچنین از کارخانه آجرپزی اشداون برای همکاری‌شون تو حفظ میراث مهم دیرینه‌شناسی معدن خیلی ممنونیم.»

او همچنین اضافه کرد: «200 سال بعد از اینکه اسم اولین دایناسور، مگالوسوروس، رو انتخاب کردن، هنوز کشفیات بزرگی در راهه. علم دیرینه‌شناسی دایناسورها زنده و پویاست.»

تعدادی از نمونه‌های این کشفیات، تو موزه‌ی بکس‌هیل در شرق ساسکس به نمایش گذاشته شده. این تحقیق توسط مؤسسه‌ی علوم زیستی دانشگاه ساوت‌همپتون تأمین مالی شده.