آلرژی های فصلی کلافه‌تون کرده؟ علائم، درمان و راه های زندگی بهتر

نگاهی به تب یونجه (رینیت آلرژیک)

علائم تب یونجه (رینیت آلرژیک) وقتی پدیدار می‌شه که سیستم ایمنی بدن شما به یه چیزی تو محیط، یه واکنش بیش از حد نشون می‌ده.

تب یونجه (رینیت آلرژیک) چیه؟

تب یونجه (رینیت آلرژیک) یه جور واکنش آلرژیکه به ذرات ریز تو هوا که بهشون می‌گن آلرژن‌ها. وقتی شما آلرژن‌ها رو از راه بینی یا دهان استنشاق می‌کنین، بدنتون یه ماده شیمیایی طبیعی به اسم هیستامین آزاد می‌کنه و این‌جوری واکنش نشون می‌ده. هرچند اسمش تب یونجست، تب ایجاد نمی‌کنه و بیشتر افراد تب نمی‌کنن.

نشانه‌های تب یونجه شامل عطسه، گرفتگی بینی و تحریک بینی، گلو، دهان و چشم‌ها است. رینیت آلرژیک با رینیت عفونی که بهش سرماخوردگی می‌گن فرق داره. تب یونجه مسری نیست. ضمن اینکه همه رینیت‌ها آلرژیک نیستن؛ خیلی از افراد از رینیت غیـرآلـرژیـک رنج می‌برن که اونم علائم مشابهی ایجاد می‌کنه. التهاب باعث رینیت می‌شه نه آلرژن‌ها یا آزادسازی هیستامین.

چه چیزایی رینیت آلرژیک رو به وجود میارن؟

چندین آلرژن داخلی و خارجی باعث تب یونجه می‌شن. عوامل شایع بروز تب یونجه عبارتند از:

• گرده‌ درخت‌ها، علف‌ها و گیاه‌ها
• اسپورهای قارچ
• پوست حیوونای خونگی
• کنه‌های گرد و غبار
• مدفوع و بزاق سوسک‌ها

معمولاً چه موقعی افراد تب یونجه می‌گیرن؟

شما می‌تونید تو هر موقع از سال تب یونجه بگیرید. آلرژی‌های فصلی تو بهار، تابستون و اوایل پاییز اتفاق می‌افتن — زمانی که درخت‌ها و سبزیجات شکوفه می‌دن و میزان‌ گرده‌ زیاد می‌شه. ولی فصل‌های گرده‌افشانی بسته به جایی که زندگی می‌کنید فرق داره. آلرژی‌های دائمی ممکنه کل سال پیش بیان و دلیلشون وجود همیشگی عواملی مثل پوست حیوونا، سوسک‌ها و کنه‌های گرد و غباره.

رینیت آلرژیک (تب یونجه) چقدر شایعه؟

تب یونجه خیلی شایعه. تو ایالات متحده حدود ۲۰٪ از جمعیت رینیت آلرژیک دارن. تو سال ۲۰۲۱، یه مطالعه نشون داد که بیشتر از ۸۱ میلیون نفر به آلرژیهای فصلی مبتلا بودن.

علائم و علل

علائم تب یونجه (رینیت آلرژیک) وقتی پدیدار می‌شه که سیستم ایمنی بدنتون به چیزی تو محیط واکنش نشون می‌ده.

علائم رینیت آلرژیک (تب یونجه) چیه؟

علائم تب یونجه ممکنه تو طول سال پیش بیاد. آلرژی‌های بیرونی تو بهار، تابستون و اوایل پاییز — بستگی به جایی که زندگی می‌کنید — بدتر می‌شن. تو هوای گرم، علف‌ها و گل‌ها شکوفه می‌دن و میزان گرده زیاد می‌شه. آلرژی‌های داخلی — مثل اونایی که به خاطر حیوونای خونگی و کنه‌های گرد و غبارن — ممکنه تو زمستون بدتر بشن، چون آدما بیشتر تو خونه و با پنجره‌های بسته می‌مونن.

علائم تب یونجه شامل اینان:

• گرفتگی بینی (کیپ شدن)، عطسه و آبریزش بینی
• خارش بینی، گلو و چشم‌ها
• چشمای قرمز یا اشک‌آلود
• سردرد، فشار سینوسی و سیاهی دور چشم‌ها
• ترشحات بیشتر تو بینی و گلو
• خستگی
• گلودرد به خاطر پایین اومدن ترشحات به پشت گلو (چکیدن بعد از بینی)
• تنگی نفس، سرفه و مشکل تو تنفس

چجوری بفهمم تب یونجه دارم یا سرماخوردم؟

علائم سرماخوردگی و تب یونجه شبیه همن، ولی فرقایی هم دارن. خارش، قرمزی و اشک‌آلود بودن چشم‌ها تو آلرژی‌ها شایعه، ولی تو سرماخوردگی نه. سرماخوردگی بیشتر احتمال داره باعث درد عضلانی و تب بشه.

یه راه دیگه برای تشخیص اینه که رینیت آلرژیک معمولاً یه محرک داره، مثل تغییر فصل‌ها یا بودن کنار یه حیوون خونگی جدید. آلرژی‌ها معمولاً هر سال تو همون موقعا، مثل بهار و اوایل تابستون میان سراغ آدم و سریع شروع می‌شن. از اون طرف، سرماخوردگی به‌خاطر ویروسه و شما ویروس‌ها رو از بقیه می‌گیرید. پس اگه با کسی که سرماخورده‌س بودید، احتمالاً می‌فهمید که سرماخوردید. سرماخوردگی معمولاً تو یه هفته خوب می‌شه، در حالی که آلرژی‌ها تا وقتی آلرژن از هوا نره تموم نمی‌شن.

تب یونجه (رینیت آلرژیک) به‌خاطر چیه؟

رینیت آلرژیک وقتی پیش میاد که سیستم ایمنی بدنتون به یه عامل تحریک‌کننده تو هوا واکنش نشون می‌ده. این عوامل تحریک‌کننده (آلرژن‌ها) اون‌قدر کوچیکن که شما راحت می‌تونید اونا رو از راه بینی یا دهان استنشاق کنید.

آلرژن‌ها برای بیشتر افراد بی‌ضررن. ولی اگه تب یونجه داشته باشید، سیستم ایمنی بدنتون فکر می‌کنه آلرژن داره نفوذ می‌کنه. سیستم ایمنی سعی می‌کنه از بدنتون محافظت کنه با آزاد کردن مواد شیمیایی طبیعی تو جریان خون. ماده شیمیایی اصلی هیستامینه. این ماده باعث می‌شه غشاهای مخاطی تو بینی، چشم‌ها و گلو ملتهب و خارش‌دار بشن تا آلرژن رو از بدنتون بیرون کنن.

رینیت آلرژیک به‌خاطر آلرژن‌های زیادیه، مثل:

• کنه‌های گرد و غبار که تو فرش‌ها، پرده‌ها، رختخواب و مبلمان زندگی می‌کنن
• گرده درخت‌ها، علف‌ها و گیاه‌ها
• پوست حیوونای خونگی (ذرات کوچیک پوست مرده)
• اسپورهای قارچ
• سوسک‌ها (بزاق و مدفوعشون)

آلرژی‌های غذایی هم می‌تونن باعث التهاب تو بینی و گلو بشن. آلرژی‌های غذایی ممکنه تهدیدکننده زندگی باشن، پس اگه نگرانید که یه غذای خاص مدام باعث علامت‌های آلرژی می‌شه، سریع کمک پزشکی بگیرید.

چه چیزایی خطر تب یونجه رو زیاد می‌کنن؟

آلرژی‌ها ارثی‌ان، یعنی اگه یکی از والدین یا یکی از اعضای نزدیک خانواده‌تون آلرژی داشته باشه، احتمال این‌که شما هم تب یونجه بگیرید بیشتر می‌شه. آدمایی که آسم یا اگزمـا دارن هم بیشتر در معرض تب یونجه‌ان.

تشخیص و آزمایش‌ها

چطوری تب یونجه رو تشخیص می‌دن؟

دکتر شما رو معاینه می‌کنه، درباره‌ی علائم ازتون سوال می‌پرسه و شما رو از نظر شرایط دیگه مثل سرماخوردگی یا آسم ارزیابی می‌کنه. اونا همین‌طور می‌تونن آزمایش‌های آلرژی انجام بدن.

آزمایش خون آلرژی، آنتی‌بادی‌ها رو بر ضد یه آلرژن تو نمونه خون شما اندازه می‌گیره. اسم این آزمایش خون آزمایش ایمونوگلوبولین E (IgE)ـه. این آزمایش می‌تونه بیشتر انواع آلرژی‌ها، از جمله آلرژی‌های غذایی رو شناسایی کنه.

دکترتون ممکنه آزمایش خراش پوستی و/یا آزمایش داخل‌پوستی رو هم پیشنهاد بده تا معلوم بشه چه آلرژن‌هایی باعث بروز علائم شما می‌شن. تو آزمایش خراش پوستی، دکترتون نمونه کوچیکی از آلرژن‌های مختلف رو رو پوستتون (معمولاً رو ساعد یا پشت) قرار می‌ده. بعدش با سوزن پوستتون رو خراش می‌ده یا سوراخ می‌کنه. اگه به یه آلرژن خاص آلرژی داشته باشید، اون ناحیه تو ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قرمز، خارش‌دار و تحریک‌شده می‌شه. آزمایش داخل‌پوستی شبیه همینه، ولی متخصص آلرژی آلرژن رو زیر پوستتون قرار می‌ده. پوستتون به همون صورتی که تو آزمایش خراش پوستی واکنش نشون می‌ده، واکنش نشون می‌ده.

مدیریت و درمان: چجوری می‌شه از شر تب یونجه (رینیت آلرژیک) خلاص شد؟

چندین داروی آلرژی می‌تونن علائم تب یونجه رو بهتر کنن و بهتون کمک کنن باهاش زندگی کنید. این درمان‌ها تو شکل‌های مختلفی مثل مایعات، قرص‌ها، قطره‌های چشمی، اسپری‌های بینی و تزریقات وجود دارن. قبل از مصرف هر دارویی، مخصوصاً اگه باردارید یا نگرانی‌های دیگه سلامتی دارید، با دکترتون مشورت کنید.

آنتی‌هیستامین‌ها

داروهای آنتی‌هیستامین هم با نسخه و هم بدون نسخه (OTC) در دسترسن. این داروها با مسدود کردن هیستامین که بدنتون تو پاسخ به آلرژی آزاد می‌کنه، کار می‌کنن. آنتی‌هیستامین‌ها به شکل قرص، مایع، قطره‌های چشمی، اسپری‌های بینی و استنشاقی وجود دارن، از جمله:

• لوراتادین (Claritin®)
• سیتریزین (Zyrtec®)
• فکسوفنادین (Allegra®)
• لِووسیتریزین (Xyzal®)

آنتی‌هیستامین‌ها ممکنه خواب‌آلودگی بیارن. وقتی این داروها رو مصرف می‌کنید از خوردن الکل خودداری کنید، به‌خصوص اگه قصد رانندگی دارین.

ضد‌احتقان‌ها

این داروها برای کم کردن گرفتگی بینی و سینوس‌ها ساخته شدن. می‌تونید ضد‌احتقان‌ها رو به‌صورت خوراکی (تو شکل قرص یا مایع) مصرف کنید یا از اسپری بینی استفاده کنید. شامل:

• اسپری بینی افرین (Afrin®)
• اسپری بینی فنیل‌افرین (Neo-Synephrine®)
• پسودوئفدرین (Sudafed®)

ضـد احتقان‌ها ممکنه فشار خون رو بالا ببرن و باعث سردرد، مشکل تو خواب و تحریک‌پذیری بشن. اسپری‌های بینی ضـد احتقان در صورتی که بیشتر از پنج روز پشت سر هم استفاده بشن، می‌تونن اعتیادآور بشن.

اسپری‌های بینی کورتیکواستروئید

این اسپری‌ها و استنشاقی‌ها التهاب رو کم می‌کنن و علائم تب یونجه رو تسکین می‌دن. رایج‌ترین اسپری‌های بینی شامل Flonase®، Nasacort® و Rhinocort®‌ هستن. عوارض جانبی این اسپری‌ها ممکنه شامل سردرد، تحریک بینی، خونریزی بینی و سرفه باشه.

مهارکننده‌های لوکوتریئن

تو یه واکنش آلرژیک، بدن شما لوکوتریئن‌ها، هیستامین و مواد شیمیایی دیگه رو آزاد می‌کنه که باعث التهاب و علائم تب یونجه می‌شن. این قرص‌ها که فقط با تجویز پزشک در دسترسن، لوکوتریئن رو مسدود می‌کنن. رایج‌ترین مهارکننده لوکوتریئن مونتلـوکاست (Singulair®)ـه. بعضی از افراد وقتی این دارو رو مصرف می‌کنن ممکنه تغییرات خلقی، خواب‌های واضح، حرکات غیرارادی عضلانی و جوش‌های پوستی رو تجربه کنن.

ایمونوتراپی

این درمان به بدن شما کمک می‌کنه به آلرژن‌ها عادت کنه. دکتـر شما یه سری تزریقات (تزریق‌های آلرژی یا ایمونوتراپی زیرپوستی) با مقدار کمی از آلرژن بهتون می‌ده. هر بار که تزریق می‌کنید، دکتر مقدار آلرژن رو زیاد می‌کنه. با گذشت زمان، سیستم ایمنی شما به آلرژن عادت کرده و دیگه به اون واکنش نشون نمی‌ده.

تو شرایط خاص، دکتر شما ممکنه ایمونوتراپی رو به‌صورت قرصی که زیر زبون می‌ذارین پیشنهاد بده. در حال حاضر، این نوع ایمونوترا‍پی فقط برای آلرژی به درخت‌ها، علف‌ها و کنه‌های گرد و غبار (تو ایالات متحده) در دسترسه.

تب یونجه چقدر طول می‌کشه؟

مدت زمان بروز علائم متغیره. بیشتر افراد با مصرف دارو تو چند روز از تب یونجه ‌تسکین پیدا می‌کنن، ولی باید دارو رو مداوم مصرف کنن تا آلرژن از هوا بره. بعضی از افراد ممکنه علائم تب یونجه رو چند هفته یا حتی چند ماه داشته باشن، مخصوصاً اگه دارویی مصرف نکنن یا نتونن مصرف کنن.

درمان آلرژی

پیدا کردن دکتر و متخصص

پیشگیری: می‌شه از تب یونجه جلوگیری کرد؟

هیچ راهی برای جلوگیری کامل از تب یونجه وجود نداره، ولی تغییرات تو سبک زندگی می‌تونه بهتون کمک کنه با آلرژی‌ها زندگی کنید. می‌تونید با دوری کردن از عوامل تحریک‌کننده تا حد امکان، علائم تب یونجه رو کم کنید. برای کم کردن علائم باید:

• به صورتتون دست نزنید و چشم‌ها یا بینیتون رو نمالید.
• تو بهار، تابستون و اوایل پاییز که تعداد گرده‌ها بیشتره، پنجره‌های خونه و ماشین‌ رو ببندید.
• برای محافظت در برابر کنه‌های گرد و غبار، رو بالش‌ها، تشک‌ها و فنرهای تخت‌تون پوشش بذارید.
• حیوونای خونگی رو از مبل‌ها و تخت‌خواب‌ها دور نگه دارید و درهای اتاقایی که نمی‌خواید حیوونا واردشون بشن رو ببندید.
• از فیلترها تو جاروبرقی و تهویه مطبوعتون استفاده کنید تا میزان آلرژن‌ها تو هوا کم بشه.
• دستاتون رو مرتب بشورید، مخصوصاً بعد از بازی کردن با حیوونات خونگی.
• وقتی می‌رید بیرون، کلاه و عینک آفتابی بزنید تا از چشمهاتون در برابر گرده‌ها محافظت کنید. همین که وارد خونه شدید، لباس‌هاتون رو عوض کنید.

چشم‌انداز / پیش‌آگهی

چشم‌انداز برای کسایی که تب یونجه دارن چه‌جوریه؟

تب یونجه ممکنه اذیتتون کنه، ولی معمولاً مشکلات جدی سلامتی درست نمی‌کنه. بیشتر کسایی که تب یونجه دارن با تغییرات تو سبک زندگی و ‌داروهای بدون نسخه علائمشون رو کنترل می‌کنن.

آدمایی که به آلرژی‌های هوا مبتلا هستن، خطر بیشتری برای عفونتای گوش و سینوس دارن. چون تب یونجه می‌تونه خواب شبانه رو سخت کنه، ممکنه تو طول روز احساس خستگی کنید. اگه آسم دارید، تب یونجه می‌تونه علائم آسمتون رو بدتر کنه.

زندگی با تب یونجه

کی باید درباره تب یونجه به دکترم مراجعه کنم؟

هرچند تب یونجه معمولاً مشکلات جدی سلامتی ایجاد نمی‌کنه، ولی باید به دکترتون مراجعه کنید تا بیماری‌های دیگه مثل آسم یا عفونت سینوسی رو رد کنه. اگه علائم تب یونجه این‌جوری بودن:

• زندگی روزمره‌تون رو مختل کرده.
• خواب‌تون رو سخت کرده.
• با داروهای آلرژی بهتر نمی‌شید.

دکترتون می‌تونه به شناسایی آلرژن‌هایی که باعث واکنش می‌شن کمک کنه و درمان‌هایی رو پیشنهاد بده که وضعیتتون رو بهتر کنن.

سوالات متداول

فرق بین تب یونجه و آلرژی‌ها چیه؟

تب یونجه اسم دیگه رینیت آلرژیکـه. تب یونجه بیشتر به رینیت آلرژیک فصلی اشاره داره، که به آلرژی‌هایی اشاره داره که تو زمان‌های خاصی از سال، به‌خاطر گرده‌های علف، علف‌های هرز و درختا تجربه می‌کنید. ولی بعضی از آدما از این اصطلاحات به‌جای هم استفاده می‌کنن.

اکثر مردم چه زمانی آلرژی‌های فصلی می‌گیرن؟

آلرژی‌های فصلی معمولاً تو بهار و اوایل پاییز اتفاق می‌افتن؛ وقتی گرده‌های علف، درخت‌ها و علف‌های هرز بیشتر هستن.

چطوری می‌فهمید که آلرژی فصلی دارید؟

آلرژی‌های فصلی معمولاً هر سال تو همون زمانا اتفاق می‌افتن. اونا اغلب یهویی شروع می‌شن و می‌تونن چند هفته یا تا زمانی که آلرژن تو هوا نباشه ادامه داشته باشن. مصرف داروی آلرژی برای دیدن این‌که آیا علائمتون بهتر می‌شه یا نه، یکی از راه‌ها برای فهمیدن اینه که آیا علائمتون به‌خاطر آلرژیه یا نه. چک کردن یه اپلیکیشن یا وب‌سایت آب‌وهوا برای این‌که بفهمید گرده تو منطقه‌ی شما زیاده یا نه هم می‌تونه بهتون کمک کنه تا تصمیم بگیرید که آیا اون‌چیزی که احساس می‌کنید به آلرژی‌های فصلی ربط داره یا نه.

علائم تب یونجه می‌تونن روی کیفیت زندگی‌تون تأثیر بذارن و شما رو از انجام فعالیت‌هایی که دوست دارید باز دارن، ولی درمان‌های موثری وجود داره. میلیون‌ها نفر (هم بزرگسال هم بچه) با داروها و تغییرات تو سبک زندگی، تب یونجه رو کنترل می‌کنن. با دکترتون درباره کارهایی که می‌تونید برای کم کردن علائم، راحت‌تر نفس کشیدن و بهتر شدن حالتون انجام بدید، صحبت کنید.