فاجعه‌ی غذایی در راه است؟ هشدار دانشمندان از نقش تغییرات اقلیمی!

دگردیسی آب و هوا و سرنوشت تأمین غذای جهانی

همون‌طور که تغییرات جوی سرعت می‌گیره، پژوهشگران نسبت به اثرات فاجعه‌بار اون بر تهیه خوراک مردم جهان هشدار می‌دن. توی یه مقاله‌ای که توی مجله‌ی Trends in Plant Science چاپ شده، یه گروه بین‌المللی از محققان اخطار دادن که اگه تو نحوه‌ی توسعه‌ی محصولات سازگار با شرایط آب و هوایی تغییرات سریعی ایجاد نشه، ممکنه با کمبودهای وسیع غذایی روبرو بشیم که به قحطی، مهاجرت‌های گسترده و بی‌ثباتی جهانی منجر می‌شه.

خانم سیلویا رستروپو، رئیس مؤسسه‌ی بویس تامپسون (BTI) و یکی از نویسنده‌های این مقاله، میگه: “ما تو یه مسابقه با زمان هستیم. محصولاتی که برای تأمین غذا بهشون وابسته‌ایم، دارن هر روز بیشتر مقابل شرایط سخت جوی، از جمله موج‌های گرما، خشکسالی و سیل‌ها، مقاومت می‌کنن. در همین حال، روش‌های فعلی ما برای توسعه‌ی محصولاتی که مقاوم‌تر و با دوام‌تر باشن، به اندازه کافی سریع پیشرفت نمی‌کنه.”

این یه مشکل پیچیده‌اس: محصولات نه تنها با گرمای بیشتر دست و پنجه نرم می‌کنن، بلکه با شیوع مکرر آفات نباتی و بیماری‌ها هم مواجه هستن. حتی وقتی گیاهان از پس این چالش‌ها بر میان، تغییرات جوی می‌تونه ارزش غذایی‌شون رو کم کنه. به علاوه، باید یادمون باشه که خود کشاورزی حدود ۲۶٪ از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی رو به عهده داره و این یه دور باطل ایجاد می‌کنه.

پیشنهادات کلیدی برای مقابله با بحران کشاورزی

محققان پنج پیشنهاد مهم برای حل این بحران ارائه می‌دن:

• ایجاد برنامه‌های تحقیقاتی جهانی که دانشمندان کشورهای پیشرفته و در حال توسعه رو برای به اشتراک گذاشتن منابع و تخصص دور هم جمع کنه.
• مطالعه‌ی گیاهان توی شرایط واقعی، به جای آزمایشگاه‌های کنترل‌شده.
• ایجاد مشارکت‌های محکم‌تر بین دانشمندان آزمایشگاهی و کشاورزان.
• افزایش اعتماد عمومی و پذیرش فناوری‌های جدید تولید محصولات.
• ساده‌سازی قوانین و مقررات برای سرعت بخشیدن به اجرای راه‌حل‌های نوآورانه.

یکی از نکات جالب این مقاله اینه که با وجود نقش حیاتی کشاورزی تو بقای انسان، فقط حدود ۴٪ از بودجه‌ی جهانی تغییرات جوی (تقریباً ۳۵ میلیارد دلار در سال) به توسعه‌ی سیستم‌های غذایی مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی اختصاص داده می‌شه. حتی نگران‌کننده‌تر اینه که بیشتر این تحقیقات روی کشاورزی در مقیاس بزرگ، تو کشورهای پیشرفته، متمرکز شده و مزارع کوچیک و کشورهای در حال توسعه نادیده گرفته می‌شن.

آقای اندرو نلسون، یکی از نویسنده‌های این مقاله و استاد همکار در BTI، گفت: “ما باید به طور کامل نحوه‌ی برخورد با این چالش رو بازنگری کنیم. به جای اینکه از آزمایشگاه شروع کنیم و امیدوار باشیم راه‌حل‌ها توی مزرعه جواب بدن، باید با درک مشکلات واقعی کشاورزا شروع کنیم و بعد به عقب برگردیم تا راه‌حل‌های عملی رو توسعه بدیم.“

محققان تأکید می‌کنن که موفقیت به همکاری بی‌سابقه‌ای بین دانشمندان، کشاورزان، سیاست‌گذاران و عموم مردم نیاز داره. اون‌ها همچنین بر اهمیت دسترسی به فناوری‌های جدید در همه جا، به‌خصوص تو کشورهای جنوب تأکید می‌کنن، جایی که اثرات تغییرات جوی معمولا شدیدتر حس می‌شه.

با ادامه‌ی شتاب تغییرات جوی، نویسندگان مقاله معتقدند که زمان برای تغییرات تدریجی تموم شده. با اجرای قاطع این پنج پیشنهاد، می‌تونیم سیستم‌های کشاورزیِ مقاوم در برابر اثرات تغییرات جوی ایجاد کنیم و در عین حال امنیت غذایی و تغذیه رو بهبود ببخشیم.

گروهی متشکل از ۲۱ نویسنده، از نه کشور، حاصل اولین اجلاس بین‌المللی درباره‌ی تاب‌آوریِ گیاهان بودن، که توسط مؤسسه‌ی تاب‌آوری گیاهان اوایل امسال برگزار شد. سخنران کلیدی این اجلاس میشل هک بود، استاد همکار در BTI و دانشگاه کرنل و زیست‌شناس مولکولی تحقیقاتی در USDA-ARS که درباره‌ی تحقیقات خلاقانه‌اش برای جلوگیری از بیماری زردی مرکبات صحبت کرد. این اجلاس همکاری جهانی رو ترویج داد و دانشمندان برجسته‌ی گیاه‌شناسی از رشته‌های مختلف رو دور هم جمع کرد. اون‌ها با هم نقشه‌ای برای تأسیس تحقیقات بررسی تاب‌آوری گیاهان به‌عنوان یکی از ستون‌های راه‌حل‌های جهانی تغییرات جوی توسعه دادن. یه اجلاس پیگیری هم برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده.