خرس‌های آند چطور بهترین غذا رو انتخاب می‌کنن و از دام‌ها دور میشن؟

انتخاب هوشمندانهٔ خوراکی توسط خرس‌های آند

مطالعه‌ای که ۱۸ دسامبر ۲۰۲۴ توی مجلهٔ PLOS ONE چاپ شد، نشون می‌ده خرس‌های آند موقع خوردن غذا، خیلی باهوش عمل می‌کنن و بهترین مکان‌ها و گیاه‌ها رو انتخاب می‌کنن تا هم بیشترین تغذیه رو داشته باشن و هم از نزدیکی با دام‌ها دوری کنن. این تحقیق توسط آقای نیکلاس پیل‌فولد از انجمن حیات‌وحش باغ‌وحش سن دیگو در ایالت کالیفرنیا و همکاراش انجام شده.

خرس‌های آند که به‌خاطر هالهٔ سفید دور چشم‌شون به “خرس‌های عینکی” هم معروفن، بومی کوه‌های آند هستن. این گونهٔ جانوری توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در ردهٔ گونه‌های آسیب‌پذیر قرار گرفته و با مشکلاتی مثل از بین رفتن زیستگاه، تغییرات آب‌وهوایی و درگیری با انسان‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنه.

گیاهان گل‌داری به اسم بروملیاد، بخش اصلی رژیم غذایی این خرس‌ها رو تشکیل میدن، اما اطلاعات کمی دربارهٔ رفتار تغذیه‌ای و انتخاب‌های غذایی‌شون در محیط‌های متنوع جنگل‌های ابری و مراتع وجود داره. محققان در پارک ملی مانو در کشور پرو، روی دو نوع بروملیاد (Puya leptostachya و Puya membranacea) در مراتع مرتفعی که بهشون “پونا” می‌گن، تحقیق کردن. اونا محل دقیق هر گیاه رو ثبت کردن و بررسی کردن که آیا نشانه‌هایی از تغذیهٔ خرس‌های آند (Tremarctos ornatus) وجود داره یا نه. این نشانه‌ها می‌تونستن شامل ساقه‌های شکسته و نیمه‌خورده باشن که نشون میدادن خرس‌ها ازشون غذا خوردن.

دوربین‌های مخفی هم تأیید کردن که خرس‌های آند واقعاً توی این مناطقی که بررسی شده بودن، رفت‌وآمد داشتن. اما نتایج نشون داد که خرس‌ها فقط از ۱۶.۷٪ از کل بروملیادهایی که اونجا بودن تغذیه کردن.

رژیم غذایی خرس‌های آند

خرس‌های آند بیشتر توی فصل خشک به دنبال بروملیاد می‌گردن، وقتی که گیاهان جوان و لطیف وجود دارن و احتمالا هضم‌شون هم براشون راحت‌تر و مغذی‌تره. اونا گیاه P. leptostachya رو که توی دامنه‌های شیب‌دار و رو به شرق مراتع پونا در حاشیهٔ جنگل‌ها رشد می‌کنه، ترجیح میدن. خرس‌ها به ندرت از بروملیادهایی که بیرون از پارک ملی و جاهایی که دام‌هایی مثل گاوها دارن چرا می‌کنن، غذا می‌خورن.

نتایج این تحقیق نشون میده که خرس‌های آند فعالانه دنبال بروملیادها تو جاهایی می‌گردن که احساس امنیت بیشتری از مزاحمت انسان‌ها دارن. با اینکه این خرس‌ها از مناطقی که دام توش باشه دوری می‌کنن، ولی توی مناطقی که فقط چند دهه قبل دام‌ها اونجا چرا می‌کردن، الان میرن دنبال غذا. این انعطاف‌پذیری رفتاری ممکنه بهشون کمک کنه که با اقدامات حفاظتی هدفمند، دوباره به سرزمین‌های ازدست‌رفته‌شون برگردن.

مراتع مرتفع در حاشیهٔ جنگل‌های ابری، زیستگاه‌های خیلی مهمی برای خرس‌های آند هستن و کسایی که مسئول حفاظت از این حیوون‌ها هستن، باید به تأثیر دام‌ها روی این اکوسیستم حیاتی توجه کنن. نویسنده‌های این مقاله می‌گن: “با استفاده از بزرگ‌ترین مجموعه داده‌های میدانی در مورد رفتار تغذیه‌ای خرس‌های آند در مراتع مرتفع، متوجه شدیم که این خرس‌ها با دقت منابع غذایی خاصی رو انتخاب می‌کنن که نشون‌دهندهٔ اهمیت تغذیه‌ای این مناطق براشون هست. همچنین دیدیم که خرس‌های آند از مناطق تحت تأثیر دام‌ها خیلی دوری می‌کنن، اما اگه دیگه دامی نباشه، خیلی زود اون مناطق تبدیل به جاهایی میشن که خرس‌ها دوست دارن.”