راز شکل‌گیری غول‌های کیهان فاش شد: برخورد کهکشان‌ها و تولد ستاره‌ها

پرده‌برداری از رمز و راز کهکشان‌های عظیم کیهان

منجمان خبر داده‌اند که به حل یک چیستان بین‌کهکشانی در مورد نحوه شکل‌گیری بزرگ‌ترین کهکشان‌های جهان نزدیک شده‌اند؛ معمایی که سال‌ها دانشمندان را به چالش کشیده است. پژوهشگران مکان‌های پیدایش کهکشان‌های بیضوی غول پیکر را شناسایی کرده‌اند که به گفته آن‌ها، سرنخ‌های جدیدی درباره‌ی چگونگی ساختار این کهکشان‌ها ارائه می‌دهد.

منشا این کهکشان‌های کهن، که نسبت به کهکشان مارپیچی راه شیری ما، حالت تخم‌مرغی یا کروی دارند، همچنان برای اخترفیزیکدانان یک مجهول بود. اما حالا محققان دانشگاه ساوت‌همپتون، که با دانشمندانی از اقصی نقاط جهان همکاری داشته‌اند، می‌گویند که مطالعه جدیدشان شاید سرانجام این مشکل را حل کند.

دکتر آناگرازیا پوگلیسی از دانشگاه ساوت‌همپتون، یکی از نویسندگان این تحقیق، گفت که احتمالاً جریان‌های عظیم گاز سرد و برخورد کهکشان‌ها در دوران آغاز جهان، این سیستم‌های بزرگ را پدید آورده‌اند. او افزود: “دو کهکشان دیسکی که با هم برخورد کردند، باعث شدند گاز – ماده خام ستاره‌ها – به طرف مرکزشان سرازیر شود و تریلیون‌ها ستاره نو به وجود آید.”

وی همچنین خاطرنشان کرد: “این برخورد‌های کیهانی حدود هشت تا دوازده میلیارد سال قبل اتفاق افتاد، زمانی که جهان در دوره‌ای بسیار فعال‌تر از دوران کنونی خود قرار داشت.”

او در پایان گفت: “یافته‌های ما ما را به حل یک راز دیرینه در عرصه ستاره‌شناسی نزدیک‌تر می‌کند، که درک ما از چگونگی ساختار کهکشان‌ها در آغاز جهان را دگرگون خواهد کرد.”

تحقیقی نو در باب شکل‌گیری کهکشان‌ها

تحقیقی که در مجله Nature منتشر شده است، حاصل همکاری بین دانشگاه Southampton، رصدخانه Purple Mountain در چین، آکادمی علوم چین و سایر موسسات است. کارشناسان بیش از ۱۰۰ کهکشان در حال شکل‌گیری را در بخش‌های دوردست گیتی با استفاده از بزرگ‌ترین تلسکوپ رادیویی جهان، نامیده شده به ALMA، که در صحرای آتاکامای شیلی جای دارد، مورد مطالعه قرار دادند.

دانشمندان این کشف را با یک روش جدید انجام دادند که به بررسی توزیع نور منتشره از کهکشان‌های دور و پرنور می‌پردازد. دکتر Qing-Hua Tan، سرپرست این تحقیق از رصدخانه Purple Mountain، گفت: “این اولین شواهد قطعی است که نشان می‌دهد اشکال کروی مستقیماً از طریق دوره‌های شدید شکل‌گیری ستاره در مرکز کهکشان‌های دور به وجود می‌آیند.”

او افزود: “سال‌هاست که منجمان در تلاش هستند تا این فرآیند را درک کنند. این کهکشان‌ها با سرعت زیادی شکل می‌گیرند؛ گاز به سمت داخل کشیده می‌شود تا سیاه‌چاله‌ها را تغذیه کند و فوران‌های ستاره‌ای را به وجود آورد، که با سرعتی ده تا صد برابر بیشتر از کهکشان راه شیری ما به وجود می‌آیند.”

محققان از پروژه‌های آرشیوی A3COSMOS و A3GOODSS که در دسترس عموم هستند، جهت جمع‌آوری مشاهدات باکیفیت از تعداد زیادی از کهکشان‌های دور استفاده کردند. دانشمندان اظهار می‌دارند که یافته‌های خود را با داده‌های به‌دست‌آمده از تلسکوپ‌های مستقر بر روی ماهواره‌های JWST و Euclid و همچنین ایستگاه فضایی چین ترکیب خواهند کرد تا اجزای ستاره‌ای این کهکشان‌ها را نقشه‌برداری کنند.

دکتر Puglisi از دانشگاه Southampton اضافه کرد: “این به ما تصویری جامع‌تر از شکل‌گیری کهکشان‌های اولیه خواهد داد و درک ما از چگونگی تحول کیهان از آغاز زمان را ژرف‌تر خواهد کرد.”