از استرس خسته‌ای؟ با این سرگرمی ها شاداب شو!

کاهشِ استرس با دل‌مشغولی‌ها

همه‌مون می‌دونیم که باید استرس رو کم کنیم. دلیلش هم اینه که استرسِ کش‌دار می‌تونه بدجوری تو زندگی خرابکاری کنه؛ مثلاً مریضی بیاره، افسرده‌مون کنه و کلاً حالمون رو بگیره. اما این‌که بفهمیم باید استرس رو کم کنیم، معنیش این نیست که راه‌حلّ مؤثری هم براش داریم. بعضی روش‌هایِ معمولِ کم کردن استرس، مثل قدم زدن یا نفسِ عمیق کشیدن، شاید خسته‌کننده باشن، حتّی اگه برای سلامتی خیلی خوب باشن.

ولی یه راهِ با‌حال‌تر برای کم کردن استرس هست: دل‌مشغولی‌ها! منظور از دل‌مشغولی هر چیزیه که برای سرگرمی انجام می‌دی و دنبالِ پول درآوردن ازش نیستی. قرار نیست حتماً توش استعدادِ خدادادی داشته باشی. به دل‌مشغولی‌ها به چشمِ یه کارِ لذت‌بخش و مراقبت از خودت نگاه کن. داری کاری رو انجام می‌دی که سطحِ کورتیزول (همون هورمونِ استرس) رو پایین میاره و سلامتیِ روح و جسم‌ت رو بهتر می‌کنه.

اگه آماده‌ای یه سفرِ جدید تو دنیای دل‌مشغولی‌ها شروع کنی، با ما همراه باش تا بفهمی دل‌مشغولی‌ها چه جوری استرس رو کم می‌کنن و چطوری می‌شه اینا رو قاطیِ زندگیِ روزمره کرد.

خوبی‌های دل‌مشغولی‌ها برای کم کردن استرس

دل‌مشغولی‌ها برای کم کردن استرس عالی‌ان. خانم دکتر الکساندرا استراتینر، روان‌شناس، می‌گه: «یکی از خوبی‌های اصلی اینه که دل‌مشغولی می‌تونه کمک‌ت کنه با موقعیت‌هایِ استرس‌زا مقابله کنی. وقتی داری یه دل‌مشغولی رو انجام می‌دی، حواست بیشتر به اون‌جاست تا به مشکلاتی که ممکنه باهاشون روبرو بشی.»

ایشون همچنین اضافه می‌کنه که دل‌مشغولی‌ها به مغزمون فرصتِ استراحت می‌دن. داری کاری رو انجام می‌دی که فقط برای تفریحه؛ یه چیزی که مغزِ خسته‌ت رو آروم می‌کنه. در نتیجه، این موضوع می‌تونه سطحِ استرس‌ت رو پایین بیاره.

خوبی‌های روحی و جسمی

فقط بدن نیست که فایده می‌بره، مغز هم از این قضیه سود می‌بره. دکتر استراتینر می‌گه: «یه فایده‌ی روحیِ فوق‌العاده‌ی داشتنِ یه دل‌مشغولی اینه که یه حسِ هدفمندی به آدم می‌ده.» این موضوع برای افزایشِ اعتمادبه‌نفس‌ت هم خوبه. «با پیشرفت تو هر کاری، حتّی دل‌مشغولی‌ها، اعتمادبه‌نفست بالا می‌ره و این می‌تونه کمک کنه ارزشت رو بفهمی.»

علاوه بر این، دکتر استراتینر اشاره می‌کنه که «دل‌مشغولی‌ها یه چیزی برای منتظر بودن بهمون می‌دن» و این موضوع «از نظرِ روحی مهمّه، چون باعثِ افزایشِ انگیزه می‌شه، به هدف‌گذاری کمک می‌کنه و می‌تونه حالِ کلی‌مون رو بهتر کنه.» از طریقِ دل‌مشغولی‌ها، می‌تونی استرسِ منفی رو به چیزی به اسم یواِسترس تبدیل کنی، که اون فرمِ مفیدِ استرسه که از هیجان میاد.

خوبی‌های اجتماعیِ دل‌مشغولی‌ها

گرچه می‌شه دل‌مشغولی‌ها رو تنهایی هم انجام داد، ولی انجامِ این کارها با بقیه هم می‌تونه خیلی مفید باشه. دکتر سانم حفیظ، روان‌شناس، می‌گه: «تنهایی تو جامعه‌ی ما یه مشکلِ رو به رشده، چون خیلی از آدما ساعت‌های طولانی رو به جای ارتباطِ حضوری، آنلاین وقت می‌گذرونن.»

«دل‌مشغولی‌ها فرصتی رو فراهم می‌کنن برای ارتباط با آدم‌هایی که مثل خودتن، در حالی که داری یه کارِ لذت‌بخش انجام می‌دی. دل‌مشغولی‌ها حسِ تعلق و اجتماعی بودن رو به وجود میارن.» دکتر حفیظ همچنین می‌گه که می‌تونی از طریق دل‌مشغولی‌ها دوستای صمیمیِ طولانی‌مدت پیدا کنی.

«چه بری تو یه ورزش، چه تو یه کلاسِ آشپزی شرکت کنی یا بری کلوپِ کتاب‌خوانی، این کارا فرصتی برای ارتباط با بقیه ایجاد می‌کنن.» دکتر حفیظ می‌گه: «چون وقتی تو یه فضایی با علایقِ مشترک دور هم جمع می‌شین، شروعِ صحبت با آد‌مای جدید راحت‌تره.»

دل‌مشغولی‌ها، دوست‌یابیِ بزرگ‌سالی رو راحت‌تر می‌کنن

می‌دونیم که دوست پیدا کردن، مخصوصاً وقتی بزرگ می‌شی، آسون نیست. (این‌جوری نیست که بزرگ‌ترا مثل بچه‌ها تو مدرسه بتونن با یه دوستِ احتمالی آشنا بشن.) ولی دل‌مشغولی‌ها این مشکل رو کم می‌کنن، چون دیگه از اون مراحلِ اولیه و ناخوش‌آیندِ آشنایی و حرف زدن‌هایِ «حالا چی بگیم» عبور می‌کنی. از قبل می‌دونی باید راجع به چی حرف بزنی—دل‌مشغولی!

چه‌جوری یه بزرگ‌سال می‌تونه دوست پیدا کنه؟

خُب، اگه سرم شلوغه چی؟

پس تو هم از ایدهٔ یه دل‌مشغولیِ جدید خوشت اومده، ولی نگران هستی که وقتِ کافی براش نداشته باشی؟ خیلی از آدما احساس می‌کنن همه‌ی انر‌یشون صرفِ فراهم کردنِ خرجِ زندگی، بزرگ کردنِ بچه‌ها یا استرس‌هایِ روزمره می‌شه. همینا می‌تونن باعث بشن شروعِ یه دل‌مشغولیِ جدید، یه چالشِ بزرگ به نظر برسه. ولی راه‌هایی هست که بتونی دل‌مشغولی‌ها رو جا بدی، حتّی اگه فکر می‌کنی سرت شلوغه.

دکتر حفیظ توصیه می‌کنه وقتی صحبت از دل‌مشغولی‌ها می‌شه، با قدم‌های کوچیک شروع کنی.

یه نکته: «می‌تونی با یه برنامه‌ی کوچولو شروع کنی، به طوری که هفته‌ای 15 تا 30 دقیقه وقت براش بذاری.» ایشون همچنین پیشنهاد می‌کنه که «به نحوه‌ی استفاده‌ت از زمانت نگاه کنی و سعی کنی یه جایگزین برای کارهایِ بی‌فایده، مثل چرخیدنِ بی‌پایان تو شبکه‌های اجتماعی، پیدا کنی تا یه کارِ مفیدتر انجام بدی.»

بعد از این‌که شروع کردی، باید به زمان‌بندی‌ت توجّه کنی و براش وقت بذاری. دکتر حفیظ می‌گه: «برای این‌که تو مسیر باشی، زمان‌هایی رو برای دل‌مشغولی‌ها مشخص کن، مثل بقیه‌ی روزهایِ هفته، این زمان‌ها رو تو تقویم‌ت هم بنویس.» «اگه یه روز یا یه هفته، سرِ همون ساعت به دل‌مشغولی‌ت برسی، کم‌کم عادت می‌شه.»

در نهایت، به خودت احترام بذار. «یه کم وقت بذار و به خودت بگو اگه اولش فقط زمانِ کمی اختصاص بدی، اشکالی نداره.» ایشون می‌گه: «به لذّت و رضایتی که دل‌مشغولی‌ت بهت می‌ده فکر کن، نه به میزانِ زمانی که گذاشتی.»

دل‌مشغولی‌هایِ پرفایده‌تر

بعضی از دل‌مشغولی‌ها برای مغز و بدن‌مون، بیشتر از بقیه فایده دارن. اگه دنبالِ دل‌مشغولی‌های ذهنی هستی، دکتر استراتینر پیشنهاد می‌ده: «دل‌مشغولی‌هایی که نیاز به فکرِ انتقادی دارن، مثل حل کردنِ جدول یا بازیِ شطرنج، تواناییِ شناختی‌ت رو بهتر می‌کنن.»

اگه اینا برات جذاب نیستن، ایشون به فعالیت‌های دیگه مربوط به شناخت، مثل «نواختنِ یه سازِ موسیقی که هم حافظه می‌خواد و هم از مهارت‌هایِ شناختیِ دیگه (مثل خوندنِ نتِ موسیقی، چندوظیفگی و…) استفاده می‌شه» اشاره می‌کنه.

اگه دل‌مشغولی‌ت به فعالیتِ بدنی علاقه داره، می‌تونی «به فعالیت‌های سالم، مثل یوگا یا باغ‌بانی توجّه کنی که برای ریلکسیشن خوب هستن.» دکتر استراتینر می‌گه: «دل‌مشغولی‌هایی که نیاز به فعالیت‌های قلبی-عروقی دارن، مثل ورزش، به خصوص برای مدیریتِ استرس تأثیرِ زیادی دارن.»

چه‌جوری دل‌مشغولیِ مناسبِ خودمون رو انتخاب کنیم؟

چه‌جوری یه دل‌مشغولی انتخاب کنیم؟ ما این‌جاییم که کمک‌ت کنیم. قدمِ اول اینه که دکتر حفیظ می‌گه: «به علایق‌ت فکر کن.» «این کارو با این شروع کن که ببینی تو گذشته از چه فعالیت‌هایی لذّت می‌بردی.»

ایشون می‌گه که می‌تونی «به بعضی از دل‌مشغولی‌های دوستات نگاه کنی و از خودت بپرسی آیا فکر می‌کنی این دل‌مشغولی‌ها برای تو هم خوبه یا نه.» دکتر استراتینر پیشنهاد می‌کنه که دل‌مشغولی‌ها رو تو وب‌سایت‌هایی مثل می‌آپ[Meetup] پیدا کنی که انواع مختلفی از فعالیت‌ها و دل‌مشغولی‌ها از شبکه‌سازی حرفه‌ای گرفته تا هنرها و صنایع دستیِ خودت بساز رو ارائه می‌دن. «تو اون‌جا الهام و ایده‌هایی پیدا می‌کنی که شاید به این راحتی‌ها به ذهن‌ت نمی‌رسید و می‌بینی که تو منطقه‌ی جغرافیایی‌ت چی در دسترسه‌.»

قدم‌های عملی برای شروعِ یه دل‌مشغولیِ جدید

بعد از این‌که یه دل‌مشغولیِ جدید انتخاب کردی، قدمِ بعدی تعهّدـه—ولی فقط در حدِ کم. دکتر حفیظ می‌گه: «توصیه می‌کنم با یه مقیاسِ کوچیک شروع کنی تا از خستگی جلوگیری بشه.» ایشون می‌گه تعهّدِ زیاد می‌تونه دل‌مشغولیِ جدید رو تبدیل به یه بار کنه. یکی از راه‌های شروعِ یه دل‌مشغولیِ جدید، بدون این‌که بهت فشار بیاد، اینه که اون رو با فعالیت‌هایی که از قبل انجام می‌دی ترکیب کنی. «می‌تونی تو راهِ رفتن به سرِ کار تو ماشین به یه کتابِ صوتی گوش بدی، یا موقعِ ناهار یه کارِ خلاقانه انجام بدی.» ایشون می‌گه: «اگه این دل‌مشغولی اجتماعی باشه، می‌تونی اعضایِ خونواده‌ت رو هم دعوت کنی و این رو تبدیل به یه تجربهٔ مشترک کنی.» این می‌تونه به این کمک کنه که یه چیزِ جدید رو تو زندگی‌ت جا بدی.

یه خودِ-آزماییِ کوچیک

بعد از این‌که یه دل‌مشغولیِ جدید رو شروع کردی، بررسی کن که ازش لذّت می‌بری یا باید یه چیزِ دیگه رو امتحان کنی. یادت باشه، قراره این تجربه خوشایند باشه! دکتر حفیظ می‌گه: «بعد از یه ماه یا دو ماه، بهش فکر کن.» «این دورهٔ آزمایشی بهت اجازه می‌ده بدون حسِ فشار تصمیم بگیری.»

اگه یه دل‌مشغولیِ جدید رو شروع کردی و ازش لذّت نمی‌بری، شاید بخوای به کارای داوطلبانه نگاه کنی. نه‌تنها کارای داوطلبانه می‌تونه استرس رو کم کنه، بلکه انجامِ کارهایِ خوب برای بقیه، به طور طبیعی خوشحال‌ترمون می‌کنه. دکتر حفیظ می‌گه: «به گروه‌های داوطلبِ محلی نگاه کن و ببین نیازهاشون چیه.» «این گروه‌ها معمولاً با آغوشِ باز منتظرِ تو هستن.»

نتیجه‌گیری

دل‌مشغولی‌ها کارهایِ خیلی زیادی برامون انجام می‌دن، از کم کردنِ استرس گرفته تا فراهم کردنِ فرصت برای دوستای جدید. اگه آماده‌ای یه دل‌مشغولیِ جدید رو شروع کنی، اول به کارهایی که دوست داری نگاه کن یا تو یه انجمنِ اینترنتی، مثل می‌آپ[Meetup] دنبالِ یه چیزِ جدید بگرد. بعد، آروم‌آروم شروع کن تا از تعهّدِ زیاد پرهیز کنی—و بعد از یه مدّتِ کوتاه بررسی کن که از فعالیتِ جدیدت لذّت می‌بری یا نه.

یادت باشه که ذهنت رو باز بذاری! دکتر حفیظ می‌گه: «شاید اولش فکر کنی این دل‌مشغولی برات مناسب نیست، ولی در نهایت بهش علاقه‌مند بشی. بعضی وقتا خوبه از مناطقِ امن‌مون بیایم بیرون.» با این نکته‌ها، می‌تونی به سرعت از دل‌مشغولیِ جدیدت برای کم کردنِ استرس استفاده کنی!