رقص شگفت‌انگیز: روح و حالتان را سرزنده کنید!

رقص پرآشوب: حرکتی برای خودشناسی و سلامت روان

از نظر تئوری، رقص پراشوب به نظر می‌رسد خیلی زیاد می‌آید: من در اتاقی پر از غریبه‌ها هستم، به موسیقی‌ای گوش می‌کنم که معمولاً به آن گوش نمی‌دهم و به طور آزاد اندام‌های ناهماهنگ خود را در حرکاتی که به سختی می‌توان نام رقص به آن‌ها داد، حرکت می‌دهم.

اما وقتی به تالار اجتماعی در آنسوی شهر می‌رسم، با وجود نگرانی‌هایم احساس بسیار مثبتی دارم. من در جلسه «رقص بیداری»، یک جلسه رقص آگاهانه در کیپ‌تاون، آفریقای جنوبی شرکت کرده‌ام.

رقص بیداری چیست؟

براین برگمن، بنیان‌گذار رقص بیداری و تسهیل‌کننده رقص آزادی، یوگی و دامپزشک، توضیح می‌دهد که رقص آگاهانه یک مفهوم کلی است که شامل انواع حرکات آزاد و بدون قضاوت می‌شود. رقص بیداری یک نوع خاص از رقص آگاهانه است؛ نوع مشهورتر آن، رقص پراشوب است.

در یک نگاه

رقص پراشوب یک تمرین رقص بدون هماهنگی است که در آن شما به دلخواه به موسیقی حرکت می‌کنید. این می‌تواند به عنوان نوعی مدیتیشن حرکتی باشد، زیرا تمرکز بسیار بالایی بر «حال بودن» و حرکت کردن مطابق با نیازهای بدنی خود دارد. با وجود اینکه تحقیقات کمی در مورد مزایای رقص پراشوب بر سلامت روان وجود دارد، شرکت‌کنندگان گزارش می‌دهند که این رقص به بهبود خلق و خوی آن‌ها کمک کرده و فضایی برای پردازش احساسات دشوار ایجاد می‌کند.

رقص پراشوب چیست؟

همان‌طور که از نامش پیداست، رقص پراشوب معمولاً به احساسی از خوشحالی و شگفتی منتهی می‌شود. رقص بدون هماهنگی و شهودی از قرن‌ها پیش، به‌ویژه برای اهداف روحانی و شمن‌گونه انجام می‌شود.

رقاصه گابریل راث به دلیل احیای رقص مدرن در دهه ۱۹۷۰ شهرت دارد وقتی که او ۵ ریتم را تأسیس کرد که نوعی از رقص پراشوب است. منابع دیگر نیز تایید می‌کنند که رقص پراشوب به عنوان یک نوع رقص در هاوایی در سال ۲۰۰۰ رواج یافته است.

الیزابت نیومن، روان‌شناس و درمانگر رقص، می‌گوید: “رقص پراشوب به هدف خودشناسی و مراقبت از خود انجام می‌شود.” او تأکید می‌کند که “وقتی کسی به شیوه‌ای پراشوبانه می‌رقصد و به طور کامل به تجربه خود متعهد شده، این کاملاً متفاوت از رقصیدن در یک اتاق یا کلاب با دوستان است. ما دیگر برای قضاوت شدن دیده نمی‌شویم، ما صرفاً در حالت بودن قرار داریم.”

رقص پراشوب و تفاوت آن با کلاس‌های رقص معمولی

رقص پراشوب به‌شدت متفاوت از یک «کلاس رقص» معمولی است زیرا هیچ رقص هماهنگی وجود ندارد. اگرچه برخی از انواع رقص پراشوب با کمی راهنمایی همراه هستند، شما معمولاً طبق میل خود به موسیقی حرکت می‌کنید. به‌جای دنبال کردن حرکات دقیق یک معلم، شما طبق شهود خود حرکت می‌کنید.

چگونه رقصیدن به سلامت روان شما کمک می‌کند

چگونه یک کلاس رقص پراشوب می‌تواند باشد؟

هر کلاس رقص پراشوب رویکرد متفاوتی دارد. برخی از آن‌ها از موسیقی‌های خاصی برای ورود به یک حالت «جریان» استفاده می‌کنند. برخی دیگر با یک مدیتیشن یا تمرین تعیین هدف کوتاه شروع می‌کنند.

اکثر گردهمایی‌های رقص پراشوب شامل دستورالعمل‌های زیر هستند:

• بدون تلفن یا عکس‌برداری: در طول جلسه از دوربین‌ها یا تلفن‌ها استفاده نکنید.
• سازگار باشید: قبل یا در طول جلسه رقص از مواد مخدر یا الکلی استفاده نکنید.
• بدون صحبت: به جای صحبت، از بدن خود برای برقراری ارتباط استفاده کنید.

کلاس‌های رقص پراشوب همچنین به اهمیت احترام به فضای دیگران تأکید دارند. اگر بخواهید با شخصی برقصید، می‌توانید از طریق زبان بدن درخواست اجازه کنید. بسیاری از کلاس‌ها دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی درخواست برای رقص و چگونگی پاسخ مثبت یا منفی دارند.

کلاس‌ها معمولاً بین ۴۵ دقیقه تا دو ساعت طول می‌کشند، هرچند این موضوع می‌تواند متفاوت باشد.

چرا این نوع حرکت برای سلامت روان خوب است؟

برای من، کلاس رقص بدون هماهنگی یک شمشیر دو لبه است. من هرگز نمی‌توانستم با کلاس‌های رقص هماهنگ که در سال‌های نوجوانی‌ام حاضر می‌شدم سازگار شوم؛ اما چگونه باید بدون دستورات بدانم که چگونه حرکت کنم؟

من با حرکت‌های کمی ناهماهنگ شروع می‌کنم. بعد از مدتی که دیگر شرکت‌کنندگان را می‌بینم که آزادانه می‌رقصند، احساس شادی مثبت به من منتقل می‌شود و متوجه می‌شوم که به طور شهودی بیشتر حرکت می‌کنم. بخشی از من مانند یک کودک احساس می‌کند: درست مانند اینکه کودکان به طور شهودی می‌رقصند و حرکت می‌کنند، من نیز احساس می‌کنم که کمی کمتر خودآگاه هستم.

من در آن لحظه متوجه می‌شوم که چرا مردم اینقدر به رقص پراشوب علاقه‌مندند. رقصیدن در حالت هوشیاری و بدون قضاوت، چیزی نیست که کسی به‌طور معمول در فرهنگ من فرصت انجام آن را داشته باشد. به آرامی حس می‌کنم که شبیه زمانی هستم که در یک جلسه ورزشی خوب قرار دارم: حاضر در بدنم، اندورفین‌ها در حال پمپاژ، و با عرقی لطیف به حیات ادامه می‌دهم.

نظرات الیزابت نیومن، درمانگر رقص

رقص پراشوب برای خودشناسی و مراقبت از خود انجام می‌شود. — الیزابت نیومن، درمانگر رقص

نیومن که عضو انجمن درمانگران رقص آمریکاست، مزایای سلامت روان رقص پراشوب را از نزدیک مشاهده کرده است. او می‌گوید: “رقص کاتارسی است. رقص درمانی است.” نیومن می‌گوید: “بدن ما با موسیقی و فعالیت بدنی و حرکات تحریک می‌شود تا اندورفین‌ها، آن مواد شیمیایی خوشایند را آزاد کند که بعد از یک تمرین عالی در بدن سرازیر می‌شوند.” او توضیح می‌دهد که علاوه بر به جریان انداختن خون، این حرکات می‌تواند آزادی دوپامین را نیز تحریک کند.

تحقیقات

اگرچه تحقیقات کمی در مورد مزایای سلامت روان رقص پراشوب وجود دارد، ولی تحقیقاتی که انجام شده نویدبخش است. در یک مطالعه، شرکت‌کنندگان رقص پراشوب گزارش داده‌اند که افزایش اعتماد به نفس و بهبود خلق و خو را تجربه کرده‌اند.

یک مطالعه مبتنی بر نظرسنجی در سال ۲۰۲۱ نشان داد افرادی که به‌طور متداول در رقص آگاهانه شرکت کرده بودند، بیشتر دقت ذهنی را تجربه کرده‌اند. حدود ۹۶٪ از پاسخ‌دهندگان مبتلا به اضطراب یا افسردگی گفته‌اند که رقص آگاهانه را درمانی یافته‌اند، همچنین ۹۵٪ از افرادی که سابقه تروما داشتند، ۸۹٪ از بیماران مبتلا به درد مزمن و ۸۸٪ از سابقه سوء مصرف مواد.

دقت ذهنی یکی از موضوعات اصلی رقص پراشوب است. نیومن می‌گوید: “رها کردن در مدیتیشن فقط برای ذهن نیست. ما می‌توانیم این کار را در کنار بدن خود نیز انجام دهیم.” تحقیقات نشان داده‌اند که حرکات آگاهانه به بهبود سلامت روان در گروه‌های مختلف جمعیتی، از جمله افراد مسن، افراد با زخم‌های نخاعی و مبتلایان به افسردگی کمک می‌کند.

کمک به کاهش افسردگی

برگمن، که بیش از یک دهه است که رقص آگاهانه را تمرین می‌کند، این مزایای سلامت روان را از نزدیک تجربه کرده است. او می‌گوید: “در حالی که درمان‌های سنتی به نظر نمی‌رسید که برای من کارساز باشد، رقص آگاهانه به من در پردازش غم و افسردگی کمک کرد.” او توضیح می‌دهد: “من توانستم خودم را به نسخه بزرگ‌تری از خودم برقصم: کسی که می‌تواند افسردگی را تنها به‌عنوان چیزی که در کنار سایر حالات در حال وقوع است ببیند.” او می‌افزاید: “این مانند نفس کشیدن هوای تازه بعد از بودن زیر آب بود.”

او می‌گوید: “جایی که واقعاً کمک می‌کند این است که به یاد شما می‌آورد که شما بیشتر از فقط ذهنتان هستید.” او توضیح می‌دهد که: “شما در حال پردازش احساسات مختلف از طریق حرکت جسمی هستید و به این ترتیب این تجربه بیشتر احساس شده و گرمتر است.”

برای برگمن، اولین (و دشوارترین) قدم معمولاً رفتن به آنجا است. او می‌گوید: “اگر بسیار افسرده باشید، ممکن است ترک خانه برایتان دشوار باشد. در این صورت، او توصیه می‌کند که در خانه برقصید. اگر موسیقی بگذارید و برقصید، معمولاً به آرامش بیشتری خواهید رسید.”

آیا در حین رقص پراشوب همیشه احساس خوشحالی می‌کنم؟

به عنوان فردی که از اختلال استرس پس از سانحه رنج می‌برد و تاریخچه‌ای از بیماری مزمن دارم، گاهی احساس می‌کنم که از بدنم دور شده‌ام؛ من ترجیح می‌دهم در ذهنم زندگی کنم. مدیتیشن‌های حرکتی به آرامی من را از این فضای راحتی خارج می‌کند و به من یادآوری می‌کند که لطفا تجربه‌های لذت‌بخش حرکت آگاهانه را حس کنم.

اولین جلسه رقص آگاهانه من حس فوق‌العاده‌ای به من داد، اما نمی‌توانم بگویم که تجربه خوشحالی خاصی داشتم. آیا این بدان معناست که من درست انجام ندادم؟

طبق گفته برگمن، نه همه در حین رقص آگاهانه احساس خوشحالی می‌کنند و این کاملاً طبیعی است. او می‌گوید: “دلیل اینکه من رقص آگاهانه را به رقص پراشوب ترجیح می‌دهم این است که واژه پراشوب کمی بار معنایی دارد.” او ادامه می‌دهد: “بسیاری از اوقات، رقص برای مردم پراشوب نیست. این احساسات دیگری را به وجود می‌آورد که همگی معتبر هستند.”

او مثالی می‌زند از کسی که دچار افسردگی است و به یک جلسه رقص آگاهانه می‌رود. او ممکن است بعد از جلسه احساس سبکی و آرامش بیشتری کند- لزوماً خوشحالی نداشته باشد، اما این هنوز هم یک گام مثبت برای اوست.

چگونه می‌توانم آن را تجربه کنم؟

تقریباً همه می‌توانند از رقص پراشوب بهره‌مند شوند، نیومن می‌گوید. او توضیح می‌دهد: “اگر می‌توانید هر بخشی از بدنتان را حرکت دهید، می‌توانید برقصید. افراد در هر سن، اندازه، زمینه و سطح حرکتی می‌توانند در رقص پراشوب شرکت کنند.”

با این حال، او همچنین توصیه می‌کند که به بدن خود گوش دهید و به محدودیت‌های جسمی خود توجه کنید. خود را تنها تحت فشار نگذارید، به‌ویژه اگر دچار آسیب یا ناتوانی هستید.

اگر به دنبال پیوستن به یک کلاس رقص پراشوب هستید، وب‌سایت ecstaticdance.org نقشه‌ای از کلاس‌ها در سراسر جهان دارد.

اما همچنین نباید تا یافتن یک کلاس مشخص منتظر بمانید تا این تجربیات و مزایا را امتحان کنید! اگر رقصیدن در کنار دیگران برایتان کمی نگران‌کننده به نظر می‌رسد، ممکن است در خصوصی‌ترین فضای خود احساس راحتی بیشتری کنید. فقط موسیقی پخش کنید و به حرکت درآیید یا یک جلسه آنلاین رقص پراشوب را تجربه کنید. رقص بیداری موسیقی خود را همزمان با کلاس‌های پنج‌شنبه خود پخش می‌کند، و این امکان را فراهم می‌آورد که از هر نقطه جهان به این vibes ملحق شوید.

یکی از نگرانی‌های اولیه من نیز درباره اینکه چه لباسی بپوشم بود. حالا که به یک جلسه رقص رفته‌ام، می‌بینم که هیچ دلیلی برای نگرانی وجود نداشت: هیچ‌کس قضاوتی نمی‌کند. به‌طور کلی، بهتر است لباسی راحت و آزاد بپوشید تا بتوانید آزادانه حرکت کنید. لباس‌هایی بپوشید که شبیه به لباس‌های ورزشی با کلاس یوگا باشد، نه لباس‌های شب‌نشینی.

اگر احساس ترس یا خودآگاهی می‌کنید؟ این احساس طبیعی است، برگمن می‌گوید. او می‌گوید: “من همیشه می‌گویم که این دو نفر اولین شرکای رقص شما هستند!” او ادامه می‌دهد: “دستورالعمل رقص آگاهانه این است که از جایی که هستید شروع کنید. بنابراین خودآگاهی را به عنوان یک احساس در بدن بپذیرید.”

بعد از مدتی رقصیدن، خودآگاهی می‌تواند به حس خنده‌روشی و شادابی تبدیل شود. برگمن می‌گوید: “اکثر مردم وقتی می‌بینند که همه در حال انجام کارهای خود بر روی زمین رقص هستند، به سرعت از خودآگاهی عبور می‌کنند- این باعث جرات آن‌ها به انجام همان کار می‌شود.”

برای من، عبور از خودآگاهی بخشی از دلیل این بود که جلسه رقص خیلی خوب به نظر می‌رسید. نکات زیادی در مورد مزایای سلامت روان “ترسیدن و در عین حال انجام دادن” وجود دارد – حتی اگر، مانند من، بخواهید در خارج از حاشیه راحتیتان یک حرکت (ناهماهنگ) انجام دهید.

چگونه گوش دادن به موسیقی می‌تواند مزایای روانی داشته باشد