مروری بر سندرم حاد تنفسی (ARDS)
سندرم حاد تنفسی (ARDS) زمانی رخ میدهد که مایعات در کیسههای هوایی کوچک ریهها جمع شوند. این وضعیت باعث کاهش شدید سطح اکسیژن در خون میشود.
سندرم حاد تنفسی (ARDS) چیست؟
سندرم حاد تنفسی (ARDS) یک آسیب ریه است که زمانی اتفاق میافتد که مایعات در آلوئولهای کوچک ریهها جمع میشوند. این وضعیت مانع از پر شدن ریهها با هوا میشود و باعث کاهش خطرناک سطح اکسیژن در خون (هیپوکسی) میگردد. ارائهدهندگان خدمات بهداشتی معمولاً شدت سندرم تنفسی را به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم میکنند. این تقسیمبندی بر اساس مقایسه سطح اکسیژن خون با میزان اکسیژنی که برای دستیابی به سطح سالم اکسیژن خون نیاز است، انجام میشود.
سندرم حاد تنفسی مانع از رسیدن اکسیژن به سایر ارگانها مانند مغز، قلب، کلیهها و معده میشود. ARDS خطرناک است و میتواند منجر به مشکلات جدی و تهدیدکننده زندگی شود.
این وضعیت معمولاً زمانی رخ میدهد که فرد در بیمارستان تحت درمان عفونت، بیماری یا آسیب قرار دارد. اگر در بیمارستان نیستید و علائم ARDS را تجربه میکنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سه مرحله ARDS
ارائهدهندگان خدمات بهداشتی گاهی اوقات ARDS را به سه مرحله تقسیم میکنند: مرحله اگزوداتیو، مرحله تکثیری و مرحله فیبروتیک. این تقسیمبندی عمدتاً سطح التهاب و تجمع مایع و همچنین فرآیند ترمیمی که ریهها برای بهبودی طی میکنند را توصیف میکند. همه افراد به مرحله سوم پیشرفت نمیکنند، که عمدتاً تشکیل بافت اسکار در ریهها و نیاز طولانیمدت به تهویه را توصیف میکند.
چقدر شایع است ARDS؟
سندرم حاد تنفسی (ARDS) سالانه حدود ۲۰۰,۰۰۰ نفر در ایالات متحده و ۳ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. ARDS حدود ۱۰٪ از تمام بستریها در واحد مراقبتهای ویژه (ICU) را شامل میشود. این وضعیت دلیل نیاز حداقل ۲۵٪ از افراد به تهویه مکانیکی در محیط بیمارستان است.
علائم و علل
علائم سندرم حاد تنفسی (ARDS) چیست؟
علائم ARDS به علت و شدت مورد و همچنین شرایط قبلی ریه یا قلب بستگی دارد. علائم شامل:
- تنگی نفس شدید
- تنفس سریع و دشوار
- ضربان قلب سریع
- رنگ آبی ناخنها و لبها به دلیل سطح پایین اکسیژن در خون
چقدر سریع میتواند سندرم حاد تنفسی (ARDS) توسعه یابد؟
ARDS معمولاً در عرض چند ساعت تا چند روز پس از رویدادی که باعث آن شده، توسعه مییابد. این وضعیت میتواند به سرعت بدتر شود.
علل سندرم حاد تنفسی (ARDS) چیست؟
علل ARDS شامل:
- سپسیس: سپسیس شایعترین علت ARDS است. این وضعیت ممکن است زمانی رخ دهد که عفونت جدی در ریهها (پنومونی) یا سایر ارگانها با التهاب گسترده وجود داشته باشد.
- پنومونی ناشی از آسپیراسیون: ورود محتویات معده به ریهها میتواند آسیب شدید به ریهها و ARDS ایجاد کند. آسپیراسیون زمانی است که غذا، مایع یا سایر مواد به مجرای هوایی و ریهها وارد میشوند.
- انتقال خون: اگر بیش از ۱۵ واحد خون در مدت زمان کوتاهی دریافت کنید، در معرض خطر ARDS قرار دارید.
- COVID-19: ویروس COVID-19 ممکن است به ARDS شدید تبدیل شود.
- پانکراتیت: التهاب شدید در لوزالمعده.
- آسیبهای عمده یا سوختگیها: حوادث و سقوطها ممکن است به طور مستقیم به ریهها یا سایر ارگانهای بدن آسیب برسانند و التهاب شدیدی در ریهها ایجاد کنند.
- آسیب ناشی از استنشاق: تنفس و قرارگیری در معرض غلظتهای بالا از بخارات شیمیایی یا دود.
- مسمومیت دارویی: مصرف بیش از حد داروهایی مانند کوکائین و اپیوئیدها.
- غرق شدن یا نزدیک به غرق شدن: غرق شدن باعث ورود آب به ریهها میشود و آسیب ایجاد میکند.
چه کسانی در معرض خطر ARDS هستند؟
افرادی که به دلیل آسیب یا بیماری در بیمارستان هستند، بیشتر در معرض خطر ARDS قرار دارند. اما فقط به این دلیل که در بیمارستان هستید، به این معنا نیست که به تنش تنفسی دچار خواهید شد. برخی از عواملی که میتوانند خطر شما را افزایش دهند شامل:
- سن بالای ۶۵ سال
- استفاده از تنباکو
- اختلال در مصرف مواد
- داشتن بیماری ریه
عوارض سندرم حاد تنفسی (ARDS) چیست؟
عوارض و مشکلات ناشی از ARDS ممکن است در حین بستری در بیمارستان یا پس از بازگشت به خانه ایجاد شوند، مانند:
- لختههای خون یا ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- ریههای جمع شده (پنوموتوراکس). این ممکن است به دلیل فشار وارد شده توسط ونتیلاتور به ریههای آسیبدیده و سفت ایجاد شود.
- اختلال در هوشیاری (هذیان)
- نارسایی چند ارگانی
- ضعف عضلانی
- ریههای اسکار دار یا فیبروز ریه
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- شرایط بهداشت روانی مانند اضطراب و افسردگی
تشخیص و آزمایشات
کدام آزمایشات برای تشخیص سندرم حاد تنفسی (ARDS) انجام میشود؟
ارائهدهندگان خدمات بهداشتی ARDS را بر اساس معاینه فیزیکی و نتایج چندین آزمایش تشخیص میدهند. از آنجایی که علائم ARDS مشابه شرایط مزمن ریه یا قلب است، ممکن است پزشک نیاز داشته باشد تا سایر علل را رد کند.
یک ارائهدهنده خدمات بهداشتی ممکن است ترکیبی از آزمایشات را درخواست کند، از جمله:
- عکسبرداری از قفسه سینه برای اندازهگیری مایع در ریهها.
- آزمایش خون برای اندازهگیری سطح اکسیژن در خون و تعیین شدت ARDS.
- اکوکاردیوگرام (اولتراسوند قلب) برای ارزیابی عملکرد قلب.
- الکتروکاردیوگرام (یا EKG) برای اندازهگیری فعالیت الکتریکی قلب.
- سنسور نوک انگشتی (پالس اکسیمتری) برای نظارت مداوم بر سطح اکسیژن.
تصویربرداری سیتیاسکن برای بررسی ریهها
تصویربرداری سیتیاسکن (CT) برای ارائه اطلاعات دقیقتر درباره ریههای شما انجام میشود. همچنین، نمونهبرداری از ترشحات راههای هوایی شما برای یافتن علت عفونت انجام میگیرد.
مدیریت و درمان
چگونه سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) درمان میشود؟
درمان ARDS شامل افزایش سطح اکسیژن در خون شما برای جلوگیری از نارسایی ارگانها است. افرادی که به ARDS مبتلا هستند، به ونتیلاتور مکانیکی و/یا درمان اکسیژن نیاز دارند تا سطح اکسیژن خونشان بهبود یابد. همچنین، آنها به کمک نیاز دارند تا راههای هوایی که به دلیل آسیب بسته شدهاند، باز شوند.
پزشک شما ممکن است اقداماتی برای کاهش عوارض ناشی از ARDS انجام دهد. این اقدامات شامل:
- داروهای آرامبخش برای مدیریت درد و کمک به آرامش شما.
- قرار دادن شما در وضعیت خوابیده به شکم به جای خوابیده به پشت.
- آزمایشهای تنفسی برای تعیین زمان مناسب برای برداشتن لوله و ونتیلاتور.
- داروهای رقیقکننده خون برای جلوگیری از لخته شدن.
- مدرها برای حذف مایعات اضافی از بدن شما.
- داروهایی برای کاهش تجمع مایعات در ریهها.
- تحرک فعال و فیزیوتراپی برای جلوگیری از ضعف عضلانی.
- توانبخشی ریوی برای تقویت ریهها و افزایش ظرفیت آنها.
مدت زمان بهبودی ARDS چقدر است؟
مدت زمان بهبودی بستگی به شدت بیماری و زمان لازم برای بهبود ریههای فرد دارد. بیشتر مطالعات تخمین میزنند که به طور متوسط بین شش ماه تا یک سال طول میکشد تا فرد عملکرد ریههای خود را پس از ARDS به حالت عادی برگرداند. اما برخی افراد ممکن است نتوانند عملکرد کامل ریه را به دست آورند.
نرخ بقا در ARDS چقدر است؟
نرخ بقا در ARDS حدود ۵۵٪ تا ۷۰٪ است، به شرطی که درمان به موقع انجام شود. اگر درمان به تأخیر بیفتد یا سایر ارگانها شروع به نارسایی کنند، نرخ بقا کاهش مییابد. عواملی مانند شرایط پزشکی زمینهای، تاریخچه سلامتی و شدت زجر تنفسی در تعیین پیشآگهی مؤثر هستند. پزشک شما به شما خواهد گفت که چه انتظاری باید داشته باشید.
درمان تنفسی
آیا میتوان از سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) پیشگیری کرد؟
هیچ راهی برای پیشگیری از ARDS وجود ندارد. اما ممکن است بتوانید از شدت آن جلوگیری کنید، با جستجوی کمک پزشکی فوری در صورت بروز علائم زجر تنفسی یا در صورت وجود آسیب به ریه یا بیماری دیگر. با ترک سیگار و اجتناب از الکل میتوانید خطر ابتلا به ARDS شدید را کاهش دهید.
پیشآگهی
پیشآگهی برای سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) چیست؟
ARDS میتواند تهدیدکننده زندگی و ترسناک باشد. اما بهبود مراقبتها و درمانهای ونتیلاتور — از جمله خواباندن افراد به صورت خوابیده به شکم برای بهبود جریان اکسیژن — به نجات بیشتر افراد و کاهش عوارض ARDS کمک میکند. پیشآگهی معمولاً در افراد زیر ۶۵ سال و زمانی که ARDS ناشی از تروما یا انتقال خون باشد، بهتر است.
بهبودی از ARDS ممکن است زمانبر باشد. بیشتر افرادی که از ونتیلاتور خارج میشوند، میتوانند به راحتی نفس بکشند. برخی به طور کامل بهبود مییابند، اما دیگران ممکن است به مشکلات مزمن ریوی مبتلا شوند که نیاز به مراقبت از متخصصان ریه (پولمونولوژیستها) داشته باشد.
آیا ریههای شما میتوانند از ARDS بهبود یابند؟
بله، ریههای شما میتوانند از ARDS بهبود یابند. مدت زمان دقیق بهبودی بستگی به میزان آسیب ریه دارد. بیشتر افراد عملکرد ریههای خود را در عرض دو سال به دست میآورند، اگرچه چندین عامل در این تخمین مؤثر هستند.
زندگی با ARDS
چگونه از خودم مراقبت کنم؟
زندگی پس از ARDS میتواند چالشبرانگیز باشد. در حین بهبودی صبور باشید و از دوستان و اعضای خانواده برای حمایت کمک بگیرید. ممکن است در انجام کارهای روزمره به کمک نیاز داشته باشید تا ریههای شما به عملکرد خود برگردند. با پزشک خود درباره گروههای حمایتی یا منابع دیگری که میتوانند به شما در بازگشت به قدرت کمک کنند، صحبت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
بیشتر افرادی که به ARDS مبتلا هستند، به دلیل آسیب یا بیماری در بیمارستان هستند. پزشک معمولاً در حال بررسی و نظارت بر علائم حیاتی شماست. مهم است که تمام علائم خود را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر هرگز علائم ARDS را تجربه کردید و در بیمارستان نیستید، فوراً با شماره ۹۱۱ یا خدمات اضطراری محلی تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا ARDS و COVID-19 یکسان هستند؟
خیر، آنها یکسان نیستند. افراد مبتلا به COVID-19 میتوانند در صورت ورود ویروس به ریههایشان به ARDS مبتلا شوند.
نرخ بقا در ARDS در افراد مبتلا به COVID-19 چقدر است؟
محققان همواره در حال یادگیری بیشتر درباره ویروس COVID-19 هستند. بیشتر مطالعات نتیجهگیری میکنند که نرخ بقا برای فردی که هم به COVID-19 و هم به ARDS مبتلا است، حدود ۵۰٪ تا ۶۰٪ است. اما عوامل زیادی در تعیین اینکه آیا یک فرد از ARDS و COVID-19 زنده میماند، مؤثر است، از جمله تاریخچه سلامتی و سایر شرایط پزشکی.
مدت زمان اقامت در ICU میتواند آسیبزا و دشوار باشد. افرادی که از ARDS بهبود مییابند ممکن است نتوانند به سرعت به زندگی روزمره خود بازگردند و به حمایت نیاز خواهند داشت. دریافت کمک و مشاوره حرفهای در مسیر بهبودی از ARDS بسیار مهم است. از تیم پزشکی خود درباره هرگونه برنامههای بهبودی پس از مراقبتهای ویژه در منطقه خود و گروههای حمایتی آنلاین موجود بپرسید.
بیشتر بخوانید
مدیتیشن یک روز پربرکت برای جذب عشق وامنیت و سلامتی
خود هیپنوتیزم درمان زود انزالی در مردان توسط هیپنوتراپیست رضا خدامهری
تقویت سیستم ایمنی بدن با خود هیپنوتیزم
شمس و طغری
خود هیپنوتیزم ماندن در رژیم لاغری و درمان قطعی چاقی کاملا علمی و ایمن
خود هیپنوتیزم تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس