کسب‌وکار شما چقدر سبز است؟ نتایج تحقیقات ژاپن از سودآوری پایدار رونمایی می‌کند!

اهمیت رویکردهای پایدار در کسب‌وکار

شیوه های پایدار در تجارت، فراتر از یک وظیفه اخلاقی، از منظر مالی هم توجیه دارند. پژوهشگران دانشگاه کیوشو در پژوهشی که نتایج آن در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۴ در مجله «مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و مدیریت محیط‌زیست» منتشر شد، نشان داده‌اند که شرکت‌هایی که عملکرد زیست‌محیطی بهتری دارند و اطلاعات خود را به شکل روشن و شفاف اعلام می‌کنند، می‌توانند هزینه‌ها را کاهش دهند و سودآوری بیشتری داشته باشند. سرمایه‌گذاران بیشتر به مشارکت شرکت‌ها در جهت کاهش اثرات کربنی اهمیت می‌دهند و این موضوع، باعث رشد سرمایه‌گذاری‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) شده است.

یک نقشه راه برای گفتگوی موثر با سرمایه‌گذاران

به منظور حمایت از این روند رشد، نهاد استانداردهای حسابداری پایداری (SASB) یک چهارچوب مشخص برای صنایع مختلف طراحی کرده تا به شرکت‌ها کمک کند ریسک‌ها و فرصت‌های پایداری خود را به سرمایه‌گذاران توضیح دهند. بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر اطلاعات زیست‌محیطی خود را با استفاده از این چارچوب منتشر می‌کنند و در بسیاری از کشورهای جهان، این شفاف‌سازی به تدریج الزامی می‌شود.

مشکلات موجود در ارزیابی تاثیر استراتژی‌های زیست‌محیطی

علی‌رغم پیشرفت‌ها، تاثیر استراتژی‌ها و عملکردهای زیست‌محیطی شرکت‌ها بر هزینه‌ها و سودآوری آن‌ها هنوز کاملا مشخص نیست. برای بررسی این موضوع، پروفسور هیده‌مچی فوجی از دانشکده اقتصاد دانشگاه کیوشو و گروه تحقیقاتی او، داده‌های مالی و زیست‌محیطی ۸۵۴۷ شرکت در ۳۴ کشور را که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ جمع‌آوری شده بود، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. این تیم دو شاخص کمی برای ارزیابی اطلاعات زیست‌محیطی شرکت‌ها تهیه کردند: شاخص‌های مبتنی بر اهمیت و شاخص‌های جامع زیست‌محیطی.

سیو شن، دانشجوی دکتری دانشگاه کیوشو و نویسنده اصلی این مقاله، توضیح داد: «اهمیت مالی یک مفهوم نسبتاً جدید است. اولویت‌های زیست‌محیطی در صنایع مختلف متفاوت است، چون شرکت‌ها با چالش‌های اساسی زیست‌محیطی متفاوتی مواجه هستند. شاخص‌های مبتنی بر اهمیت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا مرتبط بودن اطلاعات ارائه شده را ارزیابی کنند و از تصمیم‌گیری‌های آگاهانه حمایت می‌کند.»

طبقه‌بندی مسائل زیست‌محیطی

بر اساس چارچوب یا ساختار SASB، مسائل زیست‌محیطی را می‌توان به شش دسته تقسیم کرد، که از جمله آن‌ها می‌توان به انتشار گازهای گلخانه‌ای و مدیریت آب و فاضلاب اشاره کرد. به عنوان نمونه، مدیریت آب برای صنایعی مانند استخراج معدن بسیار مهم است، اما برای بخش‌هایی مثل خدمات مالی اهمیت کمتری دارد. شاخص‌های مبتنی بر اهمیت، فقط مسائل مرتبط را اندازه‌گیری می‌کنند تا مشخص شود یک شرکت چقدر در مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی موفق عمل می‌کند. این در حالی است که شاخص‌های جامع زیست‌محیطی، تمام اطلاعات افشا شده را ارزیابی می‌کنند تا تلاش‌های کلی یک شرکت در زمینه محیط زیست را بسنجند.

بررسی تاثیر انتشار اطلاعات زیست‌محیطی بر عملکرد مالی شرکت‌ها

محققان برای ارزیابی انتشار اطلاعات زیست‌محیطی و عملکرد شرکت‌ها از دو شاخص استفاده کردند. آن‌ها دریافتند که شرکت‌هایی که در زمینه محیط‌زیست فعالیت های جدی‌تری دارند، می توانند نتایج مالی بهتری کسب کنند، از جمله افزایش سود در کوتاه‌مدت و بلندمدت و کاهش هزینه‌ها. به‌خصوص، شرکت‌هایی که عملکرد زیست‌محیطی بهتری دارند، نه تنها بر انتشار اطلاعات تمرکز می‌کنند، بلکه نتایج مالی بهتری را نشان می‌دهند و توجه بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران جلب می‌کنند.

فوجی می‌گوید: «سرمایه‌گذاران به اقدامات عملی شرکت‌ها در قبال محیط‌زیست، بیشتر از حرف‌هایشان اهمیت می‌دهند.» او ادامه می‌دهد: «با انجام اقدامات مؤثر در مسائل زیست‌محیطی، شرکت‌ها به مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران یک پیام پایدار و قابل اعتماد می‌دهند که این امر به کاهش ریسک‌های احتمالی و افزایش جذابیت آن‌ها به عنوان سرمایه‌گذاری‌های پایدار و اخلاقی کمک می‌کند.»

با وجود اینکه شاخص‌های جامع زیست‌محیطی با عملکرد مالی دارای ارتباط مثبتی هستند، شاخص‌های مبتنی بر اهمیت، تنها یک همبستگی محدود را نشان می‌دهند. این موضوع با فرضیه تیم تحقیقاتی در تضاد بود و آن‌ها را به بررسی تفاوت‌های موجود در ارزش‌گذاری کارایی زیست‌محیطی در کشورهای مختلف سوق داد. بررسی دقیق‌تر داده‌های جهانی نشان می‌دهد که کارایی زیست‌محیطی در کشورهای توسعه‌یافته، مثل آمریکا و ژاپن، ارتباط قوی‌تری با عملکرد مالی دارد. در مقابل، این ارتباط در کشورهای در حال توسعه مانند شیلی و اندونزی، چندان قابل توجه نیست.

شن توضیح می‌دهد: «این تفاوت احتمالاً به تفاوت در قوانین و مقررات زیست‌محیطی و آگاهی عمومی در کشورهای مختلف برمی‌گردد.» او اضافه می‌کند: «در کشورهای با توسعه اقتصادی بیشتر، جایی که شرکت‌ها مدت‌هاست در مسیر پایداری گام برمی‌دارند، بهبود کارایی زیست‌محیطی می‌تواند به افزایش سودآوری و ارزش بازار کمک کند. در حالی که در مناطق در حال توسعه، با توجه به این‌که چارچوب‌های نظارتی هنوز در حال شکل‌گیری هستند، اولویت بر عملکرد زیست‌محیطی و شفافیت به جای کارایی قرار دارد.»

این تیم همچنین در حال بررسی تاثیر عوامل کلان اقتصادی، مانند محیط‌های نظارتی و اجتماعی، بر روی روش‌های پایداری شرکتی و نتایج مالی در کشورهای مختلف است. آن‌ها در نظر دارند از طریق انجام مجموعه‌ای از مطالعات، شواهد علمی از تاثیر افشای اطلاعات زیست‌محیطی شرکتی و تلاش‌های حفاظتی بر عملکرد اقتصادی ارائه دهند. فوجی می‌افزاید: «ما انتظار داریم که مطالعات مقایسه‌ای بین‌المللی ما، اطلاعات مفیدی برای کمک به برنامه‌ریزی سیاست‌های موثر به منظور پاسخ‌های پیشگیرانه به مسائل زیست‌محیطی فراهم کند.»