آیا این سرطان خون نادر، جان شما یا عزیزانتان را تهدید می‌کند؟ علائم، تشخیص و درمان AITL

نگاهی به لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک (AITL)

لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک (AITL) یه جور سرطان خون نادر هست که خیلی سریع رشد می‌کنه و روی لنفوسیت‌های تی (همون سلول‌های تی) اثر می‌ذاره. این سلول‌های سفید خون می‌تونن به جاهای دیگه بدن، مثل کبد، ریه‌ها یا مغز استخوان هم برسن و پخش بشن. AITL یه زیرمجموعه از لنفوم تی-سلولی غیر هاجکین و نوعی از لنفوم تی-سلولی محیطی محسوب می‌شه.

معمولا، لنفوسیت‌های تی، موجودات مضر مثل ویروس‌ها و باکتری‌ها رو از بین می‌برن. تو شرایط عادی، می‌تونن سلول‌های سرطانی رو هم نابود کنن. اما گاهی اوقات، یه لنفوسیت تی می‌تونه تبدیل به یه سلول سرطانی بشه و بقیه سلول‌های تی هم همین‌طور عمل می‌کنن و بدون کنترل زیاد می‌شن. اینجوریه که AITL شکل می‌گیره.

شیوع لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک

با اینکه AITL یکی از زیرمجموعه‌های نسبتا شایع لنفوم تی-سلولی هست، در کل یه بیماری نادریه. تو آمریکا، AITL حدود ۴٪ از کل موارد لنفوم و ۱٪ تا ۲٪ از کل لنفوم‌های غیر هاجکین رو تشکیل می‌ده. این نوع لنفوم بیشتر تو افراد بالای ۶۵ سال دیده می‌شه.

علائم و علت‌ها

علائم لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک چیه؟

AITL یه سرطان تندرو هست و علائمش می‌تونن سریع ظاهر بشن. علائم مربوط به AITL ممکنه شامل این موارد باشه:

• تب بی‌دلیل که یهو میاد و می‌ره، بدون اینکه معلوم باشه چرا.
• عرق شبانه.
• جوش یا خارش پوستی.
• تنگی نفس.
• ورم مفاصل.
• ورم غدد لنفاوی تو گردن، زیر بغل یا کشاله ران (معمولا جاهای ورم کرده دردناک نیستن).
• کاهش وزن بی‌دلیل.

چون AITL به سیستم لنفاوی (که بخشی از سیستم ایمنی بدنه) حمله می‌کنه، خیلی از کسایی که این سرطان رو دارن، دچار بیماری‌های خود ایمنی مثل ترومبوسیتوپنی ایمنی (کمبود پلاکت) یا آنمی همولیتیک خودایمنی (کم‌خونی) هم می‌شن.

علت‌های لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک چیه؟

AITL وقتی اتفاق می‌افته که سلول‌های تی شما غیرطبیعی می‌شن و از کنترل خارج می‌شن و زیاد می‌شن. محقق‌ها هنوز مطمئن نیستن که چرا بعضی آدما لنفوم تی-سلولی می‌گیرن و بعضی دیگه نه.

شاید یه ارتباطی بین AITL و عفونت‌های ویروسی مثل ویروس اپشتین-بار وجود داشته باشه. ولی دانشمندا باید اطلاعات بیشتری در مورد دلیل این ارتباط به دست بیارن.

تشخیص و آزمایش‌ها

چجوری لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک (AITL) تشخیص داده می‌شه؟

AITL معمولا با بیوپسی غدد لنفاوی تشخیص داده می‌شه. اگه نتایج آزمایش شما نشون بده که لنفوسیت‌های تی غیرطبیعی وجود داره، پزشکا به AITL شک می‌کنن.

بعد از اینکه پزشکا تشخیص شما رو تایید کردن، یه آنکولوژیست (متخصص سرطان) معاینه فیزیکی انجام می‌ده و در مورد علائمتون ازتون سوال می‌پرسه. اون‌ها همچنین سابقه سلامتی شما رو بررسی می‌کنن، از جمله هر بیماری‌ای که الان یا قبلا داشتید.

دکترتون یه سری آزمایش‌ها انجام می‌ده که ممکنه شامل اینا باشه:

• آزمایش‌های خون.
• بیوپسی مغز استخوان.

همچنین آزمایش‌های تصویربرداری مثل:

• سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری).
• ام‌آرآی (تصویربرداری با تشدید مغناطیسی).
• پی‌ئی‌تی‌اسکن (توموگرافی گسیل پوزیترون).

تشخیص AITL (و همه لنفوم‌ها) سخته. علاوه بر پیچیدگیش، علائم می‌تونن به تدریج ظاهر بشن و شبیه بقیه بیماری‌ها باشن. به همین دلیله که بیشتر افراد مبتلا به لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک تو مراحل پیشرفته بیماری تشخیص داده می‌شن.

محقق‌ها همچنان دارن دنبال راه‌هایی می‌گردن که AITL و بقیه لنفوم‌ها رو زودتر تشخیص بدن.

مدیریت و درمان

چجوری لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک درمان می‌شه؟

درمان AITL به عوامل زیادی بستگی داره، از جمله علائم شما، شدت بیماری و وضعیت کلی سلامتیتون. گزینه‌های درمانی برای لنفوم تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک شامل ایناست:

• شیمی‌درمانی: پزشکا از ترکیبی از داروهای شیمی‌درمانی و استروئیدها استفاده می‌کنن. رژیم‌های معمول شامل CHOP و BV+CHP هستن. مخفف CHOP به داروهایی اشاره داره که تو این رژیم استفاده می‌شن: سای‌توکسان® (سیکلُفسفامید)، هیدروکسی‌داونوروبیسین، آنکوبین (سولفات وین‌کریستین) و پردنیزون. BV+CHP به برنتوکسیماپ ویدوتین، سیکلُفسفامید، دوکسوروبیسین و پردنیزون اشاره داره.
• پیوند سلول‌های بنیادی: تو این درمان، سلول‌های بنیادی سرطانی با سلول‌های سالم جایگزین می‌شن. دکترتون یا از سلول‌های بنیادی سالم خودتون (اتوگرافت) استفاده می‌کنه یا از سلول‌های بنیادی اهدایی از یه شخص دیگه (آلوگرافت).
• درمان هدفمند: این درمان روی جهش‌های ژنتیکی (تغییرات) که سلول‌های سالم رو به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کنن، تمرکز داره.

پیشگیری

آیا می‌شه از AITL پیشگیری کرد؟

اکثر افراد مبتلا به AITL هیچ عامل خطری ندارن که بشه ازش پیشگیری کرد.

پیشگیری از لنفومای AITL

هیچ راهی برای پیشگیری از لنفومای AITL یا بقیه انواع لنفوم وجود نداره. مثل بیشتر سرطان‌ها، این یه واقعیته که ممکنه برای هرکسی اتفاق بیفته و به این معنی نیست که شما یه کار اشتباهی انجام دادید.

چطور می‌تونم خطر ابتلا رو کم کنم؟

با این که نمی‌تونید از لنفومای تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک (AITL) جلوگیری کنید، می‌تونید کارایی رو انجام بدید که یه سیستم ایمنی سالم داشته باشید:

• میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب رو زیاد مصرف کنید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• خواب کافی و باکیفیت داشته باشید.
• وزنتون رو تو یه محدوده سالم نگه دارید.
• از سیگار کشیدن و مصرف محصولات دخانی، مثل سیگار و تنباکوی بدون دود (مثل تنباکوی جویدنی یا اسنوس) خودداری کنید.
• مصرف نوشیدنی‌های الکلی رو محدود کنید.

چشم‌انداز و پیش‌آگهی

چقدر می‌شه با لنفومای تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک زندگی کرد؟ AITL یه سرطان تهاجمیه. بر اساس تحقیقات، میانگین طول عمر بعد از تشخیص کمتر از سه ساله. (کلمه “میانگین” یعنی عدد وسط توی یه لیست از مقادیر.) با این حال، حدود 30 تا 35 درصد از افرادی که AITL دارن، ممکنه لنفومشون بعد از جواب دادن به درمان دوباره برنگرده.

نرخ بقا تو AITL

نرخ بقا پنج ساله برای لنفومای تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک 30 تا 35 درصده. یعنی 30 تا 35 نفر از هر 100 نفر مبتلا به AITL، پنج سال بعد از تشخیص هنوز زنده هستن. به طور مقایسه‌ای، نرخ بقا هفت ساله برای AITL حدود 29 درصده.

تفسیر نرخ‌های بقا می‌تونه استرس‌زا و گیج‌کننده باشه. یادتون باشه که این اعداد فقط یه تخمین هستن و بر اساس تجربه‌های قبلی افرادی که با همین تشخیص مواجه شدن، به دست اومدن. هر شخص سابقه سلامتی متفاوتی داره و ژنتیک خاص خودش رو داره. به همین دلیل، نرخ‌های بقا نمی‌تونن به شما بگن که چقدر عمر می‌کنید یا چقدر خوب به درمان جواب می‌دید.

اگه نگران نرخ‌های بقا هستید یا می‌خواید بدونید این اعداد چه معنی‌ای برای شما دارن، با پزشکتون صحبت کنید. اون‌ها اینجان که به شما کمک کنن تا تشخیصتون رو درک کنید و شما رو به منابع لازم وصل کنن.

زندگی با AITL

کی باید به دکتر مراجعه کنم؟

شما باید هر وقت علائم ناگهانی مثل جوش پوستی، ورم تو غدد لنفاوی، تب بالا یا کاهش وزن بی‌دلیل رو تجربه کردید، به پزشکتون اطلاع بدید.

اگه الان دارید برای AITL درمان می‌شید، اگه هر علامت جدیدی رو تجربه کردید یا اگه علائمتون یهو بدتر شد، فورا با دکتر متخصصتون تماس بگیرید. به خاطر ماهیت این سرطان، مهمه که درمان رو سریع شروع کنید.

AITL رو هر فرد یه جور دیگه تجربه می‌کنه. فقط پزشکتون می‌تونه توضیح بده که این تشخیص چه معنی‌ای برای شما داره. بعضی آدما نمی‌خوان جزئیات خاصی رو بدونن و اینم کاملا طبیعیه. شما مسئول مراقبت از خودتون هستید و فقط خودتون می‌دونید که چی برای سلامت روحی، عاطفی و جسمی شما بهتره.

چه سوالاتی باید از دکترم بپرسم؟

شما احتمالا بعد از تشخیص AITL سوالات زیادی دارید. اینجا چند تا سوال هست که می‌تونید از دکتر متخصصتون بپرسید:

• سرطان من چقدر پیشرفت کرده؟
• آیا سرطان به هیچ‌کدوم از اندام‌های من سرایت کرده؟
• گزینه‌های درمانی من چیه؟
• چقدر زود باید درمان رو شروع کنم؟
• آیا می‌تونم در حین درمان کار کنم؟
• تو طول درمان به چه نوع حمایتی نیاز دارم؟
• می‌تونید منو به منابع یا گروه‌های حمایتی وصل کنید؟

چطور می‌تونم از سلامت روانی خودم مراقبت کنم؟

تشخیص سرطان می‌تونه با یه سری احساسات سخت همراه باشه، از جمله غم، اضطراب، خشم و ناامیدی. و چون لنفومای تی-سلولی آنژیو ایمونوبلاستیک (AITL) خیلی نادره، ممکنه احساس تنهایی کنید – انگار هیچ‌کس واقعا نمی‌فهمه چی دارید تجربه می‌کنید. اما تیم سلامت شما اینجاست که کمک کنه. اون‌ها می‌تونن منابع و گروه‌های پشتیبانی رو پیشنهاد بدن که توش بتونید با بقیه کسایی که شرایط مشابهی دارن، ملاقات کنید. شما نیازی ندارید که این کارو تنها انجام بدید. به حمایت عزیزانتون و ارائه دهندگان خدمات بهداشتیتون تکیه کنید.