پروپرانولول: راهی جدید برای کنترل لرزش پارکینسون و کاهش استرس؟

پروپرانولول و کمک به کم کردن لرزش‌های پارکینسون

داروی مرسوم لوودوپا همیشه برای لرزش‌های بیماری پارکینسون راه حل کاملی نیست، مخصوصاً وقتی استرس هم اضافه بشه. اما پروپرانولول توی شرایط پراسترس خوب جواب میده و این نکته، اطلاعات جدیدی درباره نقش سیستم استرس در ایجاد لرزش‌ها در اختیارمون میذاره. اسکن‌های MRI نشون میدن که پروپرانولول مستقیماً فعالیت در بخش‌هایی از مغز که مسئول کنترل لرزش‌ها هستن رو کم میکنه. پزشک‌ها ممکنه این دارو رو وقتی لوودوپا جواب نمیده، تجویز کنن.

افراد مبتلا به پارکینسون میگن که لرزش‌هاشون توی موقعیت‌های استرس‌زا بدتر میشه. دکتر ریک هلمیچ، متخصص مغز و اعصاب از مرکز پزشکی دانشگاه رادبود، میگه: “لرزش‌ها مثل یه نشونه از میزان استرس عمل میکنن؛ این موضوع رو میشه توی همه بیماران پارکینسون دید.” معمولاً لوودوپا توی کنترل لرزش‌ها کمک کننده است، اما توی شرایطی که استرس هست و لرزش‌ها به اوج خودشون میرسن، تاثیر کمتری داره.

تحقیقات درباره اثرات پروپرانولول

هلمیچ و تیمش میخواستن بفهمن آیا دارویی که روی سیستم استرس اثر میذاره میتونه کمک کننده باشه و اینکه این تاثیر استرس روی لرزش‌ها، توی مغز چطور اتفاق میفته. داروی مورد نظرشون، پروپرانولول، یک بتابلاکر هست که تاثیر هورمون‌های استرس رو کم میکنه. این دارو برای درمان فشار خون بالا و نامنظمی ضربان قلب ساخته شد و خیلی وقته که هست و به عنوان درمان اصلی لرزش‌های اساسی – که یه بیماریه که توش افراد دیگه علائم عصبی ندارن ولی لرزش دارن – استفاده میشه.

قبلاً شواهدی وجود داشت که نشون میداد پروپرانولول ممکنه لرزش‌ها رو توی بیماران پارکینسون کم کنه، ولی تا حالا تحقیقات گسترده‌تری برای بررسی اثرات احتمالی اون انجام نشده بود. هلمیچ و تیمش ۲۷ نفر مبتلا به پارکینسون که لرزش داشتن رو مورد مطالعه قرار دادن. یه روز پروپرانولول و یه روز دیگه دارونما (placebo) دریافت کردن. دستگاهی که روی دستشون نصب شده بود، شدت لرزش‌هاشون رو اندازه میگرفت، در حالی که اسکن MRI فعالیت مغزشون رو نشون میداد. این آزمایش هم توی حالت استراحت و هم در حین یه کار که نیاز به محاسبات ریاضی استرس‌زا داشت، انجام شد.

واکنش به استرس و تاثیر داروها بر لرزش‌ها

واکنش به استرس با اندازه گیری اندازه مردمک و ضربان قلب بررسی شد که هر دو در حین محاسبات افزایش پیدا کردن. همونطور که انتظار میرفت، بدون دارو، لرزش‌ها توی زمان استرس بدتر شدن.

کاهش لرزش‌ها با پروپرانولول

تحقیقات نشون داد که پروپرانولول هم توی حالت استراحت و هم توی زمان استرس، لرزش‌ها رو کم میکنه. تصاویر MRI نشون داد که این دارو چطور عمل میکنه: بعد از مصرف دارو، قسمتی از مغز که مسئول لرزش‌ها هست، فعالیت کمتری داشت. هلمیچ توضیح میده: “ما میدونیم که اختلال توی سیستم‌هایی مثل سیستم دوپامین باعث لرزش میشه. طبق این مطالعه، الان فکر میکنیم هورمون استرس نورآدرنالین مثل یه تقویت‌کننده عمل میکنه و شدت لرزش رو توی قسمت حرکتی مغز بالا میبره. پروپرانولول این اثر تقویتی رو خنثی میکنه و در نتیجه علائم رو کم میکنه.”

محققان از اینکه پروپرانولول توی کاهش لرزش‌ها توی حالت استراحت هم کمک میکنه، تعجب کردن. آنوک ون در هایده، محقق، میگه: “انگار سیستم استرس ما گاهی حتی توی حالت استراحت هم فعاله. این روی میزان هوشیاری فرد تاثیر میذاره و باعث نوسانات خود به خودی توی لرزش‌ها میشه. ما قبلاً فکر میکردیم که سیستم هورمون استرس فقط توی زمان استرس فعاله، اما به نظر میاد این دیدگاه خیلی ساده‌انگارانه است. این سیستم توی حالت استراحت هم نقش داره.”

توجه و مراقبت

هلمیچ در حال حاضر پروپرانولول رو برای بعضی از بیماران پارکینسون تجویز میکنه. اون توضیح میده: “بهترین دارو برای پارکینسون لوودوپا است. این دارو نه تنها به کم کردن لرزش‌ها کمک میکنه، بلکه به علائم دیگه هم کمک میکنه، برای همین با اون شروع میکنیم.” اون ادامه میده: “با این حال، حدود چهل درصد از بیماران، این دارو برای لرزش‌هاشون موثر نیست. در این صورت، اول دوز رو زیاد میکنیم، اما اگر جواب نداد، پروپرانولول یه گزینه‌ست. البته باید در مورد عوارض جانبی، مثل افت فشار خون، احتیاط کنیم.”

علاوه بر تحقیقات دارویی، تیم هلمیچ در حال بررسی تغییرات سبک زندگی هم هست که میتونه به بیماران پارکینسون کمک کنه. اون میگه: “برای ایجاد واکنش استرس، نیازی به تحریک زیادی نیست و این میتونه لرزش افراد رو بیشتر کنه. حتی یه چیز ساده مثل: آیا درِ جلو رو قفل کردم؟ میتونه این واکنش رو فعال کنه. ما در حال حاضر در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا توجه و مراقبت میتونه روی سیستم استرس تاثیر مثبت بذاره.”

“`