ربات‌ها جای پرستار را می‌گیرند؟ 🤖 مراقبت از سالمندان با تکنولوژی در ژاپن، ایرلند و فنلاند

پیشرفت‌های پزشکی و افزایش میانگین عمر

پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی سبب بالا رفتن سن متوسط افراد شده. بر اساس تخمین‌ها، تا سال ۲۰۳۰، از هر شش نفر در دنیا، یک نفر بالای ۶۰ سال خواهد داشت. این افزایش چشمگیر در جمعیت سالمندان، به معنای نیاز بیشتر به مراقبت و رسیدگی ویژه به این قشر است. اعضای خانواده و پرستاران حرفه‌ای، شاید نتوانند به تنهایی پاسخگوی این نیاز فزاینده باشند. علاوه بر این، گزارش‌ها از کمبود نیروی کار، به خصوص پرستار، در کشورهای پیشرفته حکایت دارد که لزوم تدوین راهکارهای مکمل برای رفع نیازهای سالمندان را برجسته می‌کند.

فناوری‌های ساده و کارآمد مثل ربات‌ها، می‌توانند این شکاف را پر کرده و با فراهم کردن مراقبت‌های لازم، به سالمندان یاری رسانند تا در آسایش خانه‌های خود زندگی کنند. ولی با وجود توانایی‌های بسیار این ربات‌ها، پذیرش اجتماعی ربات‌های مراقبت خانگی هنوز هم در جوامع امروزی با چالش‌هایی روبروست. همچنین، گسترش استفاده از این ربات‌ها با موانعی در به کارگیری ربات‌هایی که بتوانند به نیازهای ویژه افراد مسن نیازمند مراقبت‌های طولانی مدت، در کشورهای مختلف پاسخ دهند، مواجه است. این چالش‌ها ناشی از تفاوت‌های فرهنگی، باورهای اخلاقی و محدودیت‌های مالی است.

مطالعات جدید در مورد ربات‌های مراقبت خانگی

در یک پژوهش تازه، محققان دانشگاه چیبا در ژاپن به بررسی عواملی پرداختند که بر میزان تمایل افراد به استفاده از ربات‌های مراقبت خانگی اثر دارد. تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که مشارکت مردم در تحقیقات، یک تأثیر مثبت بر طراحی مطالعات و همکاری بیماران دارد. با توجه به این یافته‌ها، محققان یک رویکرد مشتری‌مدار را مورد بررسی قرار دادند که شامل مشارکت کاربران احتمالی در فرآیند تحقیق و توسعه ربات‌های مراقبت خانگی بود. این رویکرد، انتظارات و مشکلات واقعی کاربران را مد نظر قرار می‌دهد.

پروفسور سایوری سووا، نویسنده مسئول این مقاله، در توضیح بیشتر کار خود که در مجله Scientific Reports منتشر شده، می‌گوید: «در کشورهایی که جمعیت آن‌ها رو به پیری است، بهره‌گیری از ربات‌های مراقبت خانگی، فرصت «پیر شدن در خانه» را برای بسیاری از افراد فراهم می‌کند. هر کشوری تاریخ، فرهنگ و قوانین خاص خود را دارد، بنابراین ما می‌خواستیم مشخص کنیم که چگونه می‌توان ربات‌های مراقبت خانگی را به گونه‌ای توسعه و استفاده کرد که به این تفاوت‌ها احترام بگذارد.»

این تحقیق به طور فعال توسط دکتر هیرو ایده از مؤسسه ابتکارات آینده دانشگاه توکیو و دکتر یومی آکوتا از بخش پرستاری، دانشکده بهداشت دانشگاه بهداشت توکیو نیز هم‌نویسی شده است.

تحقیقات در مورد تمایل به استفاده از ربات‌های مراقبت خانگی

ناوی کُداته از دانشکده سیاست‌های اجتماعی، مددکاری اجتماعی و عدالت اجتماعی دانشگاه کالج دوبلین، دکتر یاکو هالیلا از دانشگاه علوم کاربردی سِیْنایُکی و دکتر ون‌وی یو از مرکز مهندسی پزشکی مرزی دانشگاه چیبا، یک تیم تحقیقاتی را تشکیل دادند و یک نظرسنجی مبتنی بر پرسشنامه را از دریافت‌کنندگان خدمات مراقبتی و مراقبان در کشورهای ژاپن، ایرلند و فنلاند انجام دادند. این پرسشنامه، چهار جنبه متفاوت از تمایل کاربران را مورد ارزیابی قرار می‌داد: آشنایی با ربات‌ها، نکات مهم درباره این ربات‌های مراقبتی، عملکردهای مورد انتظار از ربات‌های مراقبت خانگی و کاربردهای اخلاقی قابل قبول ربات‌ها که شامل ۴۸ سؤال مختلف بود.

محققان، پاسخ‌های ۵۲۵ شرکت‌کننده ژاپنی، ۱۶۳ شرکت‌کننده ایرلندی و ۱۷۰ شرکت‌کننده فنلاندی را برای شناسایی عوامل مشابه و متفاوتی که بر تمایل آنها به استفاده از ربات‌ها اثر می‌گذاشت، تحلیل کردند. این تحلیل، نشان داد که تمایل به همکاری در تحقیقات و توسعه، علاقه به خبرهای مربوط به ربات‌ها و ایجاد یک تصور خوب از ربات‌ها، از جمله موارد مشترک بین پاسخ‌دهندگان هر سه کشور بود. از طرفی، برخورداری از راحتی در ژاپن، اطلاع‌رسانی به اعضای خانواده و کادر پشتیبانی در صورت بروز تغییر ناگهانی در وضعیت یک فرد مسن در ایرلند و طراحی در فنلاند، به عنوان عوامل متمایز و تاثیرگذار بر استفاده از ربات‌ها، مشخص شد.

به علاوه، این مطالعه به تأثیر متغیرهای تاریخی، فرهنگی و جمعیت‌شناختی در کشورهای مختلف بر پیاده‌سازی ربات‌های مراقبت خانگی اشاره می‌کند. در ژاپن، توسعه ربات‌ها توسط دولت، صنعت و دانشگاه‌ها تشویق می‌شود و خوش‌بینی عمومی نسبت به استفاده از آن‌ها وجود دارد. در حالی که توسعه ربات‌ها در ایرلند کمی عقب‌تر است، اما استفاده از آن‌ها برای بزرگسالان مسن، به طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته و هوش مصنوعی و رباتیک در حوزه‌های مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی به کار گرفته می‌شود. انتخاب طراحی توسط پاسخ‌دهندگان فنلاندی، با طراحی فنلاندی که در سطح جهانی شناخته شده است، هم‌خوانی دارد و نشان می‌دهد که طراحی در تولید ربات‌ها اهمیت دارد.

در مجموع، این مطالعه بر اهمیت مشارکت کاربران و نظرات آن‌ها در توسعه فناوری مراقبت خانگی تأکید می‌کند. ربات‌های مراقبت خانگی، ظرفیت بالایی برای توانمندسازی بزرگسالان مسن دارند. پروفسور سووا در پایان می‌گوید: «توسعه ربات‌های مراقبت خانگی با همکاری کاربران احتمالی، مانند افراد مسن و ارائه‌دهندگان خدمات، به پذیرش بهتر این محصولات در آینده کمک می‌کند. این امر نه تنها برای اعتبارسنجی محصولات مراقبت خانگی در حال توسعه مفید است، بلکه به گسترش واقعی جایگاه استفاده از ربات‌های مراقبت خانگی نیز منجر می‌شود. در نتیجه، این موضوع، در بهبود کیفیت زندگی کاربران نقش مهمی خواهد داشت.»