کشف شگفت‌انگیز سوزن‌های باستانی: مردم وایومینگ چگونه لباس می‌دوختند؟

کشف‌های تازه در محوطه‌ی باستانی وایومینگ

یک محوطه‌ی باستان‌شناسی در ایالت وایومینگ که حدود ۱۳،۰۰۰ سال پیش، مردمانی در آن به شکار یا جست‌وجوی ماموت کلمبیایی مشغول بودند، پرده از یک کشف تازه برداشته که دریچه‌ای به روی زندگی این ساکنان اولیه‌ی آمریکای شمالی می‌گشاید. اسپنسر پلتون، باستان‌شناس ایالتی وایومینگ، همراه با همکارانش از دانشگاه وایومینگ و دیگر مؤسسات، به این نتیجه رسیدند که این انسان‌های دوره‌ی پارینه‌سنگی، از استخوان حیوانات پشمالویی مثل روباه، خرگوش و گربه‌هایی چون گربه‌ی وحشی، شیر کوهی، و احتمالاً حتی یوزپلنگ آمریکایی که امروزه منقرض شده، سوزن می‌ساختند.

احتمالاً از این سوزن‌ها برای دوخت لباس‌هایی از پوست همین حیوانات استفاده می‌شده تا شکارچیان اولیه‌ی آن دوران را در سرمای سخت آن زمان گرم نگه دارد. نتایج این پژوهش در نشریه‌ی PLOS ONE که یک مجله‌ی علمی معتبر و دسترسی آزاد است و توسط کتابخانه‌ی عمومی علم منتشر می‌شود، به چاپ رسیده است. محققان در گزارش خود نوشتند: «مطالعه‌ی ما، نخستین پژوهشی است که گونه‌ها و مواد احتمالی که مردمان پارینه سنگی برای ساخت سوزن‌های استخوانی استفاده می‌کردند را شناسایی می‌کند. نتایج ما، شواهد قوی‌ای برای تولید لباس‌های سفارشی با استفاده از سوزن‌های استخوانی و پوست حیوانات پشمالو ارائه می‌دهد. این لباس‌ها تا حدودی به گسترش انسان‌های امروزی در عرض‌های جغرافیایی شمالی کمک کرده و در نهایت به استعمار قاره‌های آمریکا منجر شده است.»

محوطه‌ی لاپرل و یافته‌های باستان‌شناسی

محوطه‌ی لاپرل در شهرستان کانورس ایالت وایومینگ، بقایای یک ماموت جوان که شکار یا ردیابی شده بود و همچنین یک اردوگاه مرتبط با زمانی که این حیوان حدود ۱۳،۰۰۰ سال پیش کشته شده بود را در خود حفظ کرده است. همچنین در حفاری‌های باستان‌شناسی که زیر نظر پروفسور تاد سورول از گروه انسان‌شناسی دانشگاه وایومینگ انجام شد، یک مهره‌ی ساخته شده از استخوان خرگوش کشف شد که قدیمی‌ترین مهره‌ی شناخته شده در قاره‌های آمریکا محسوب می‌شود.

شناسایی منشأ‌ی استخوان‌ها، چه برای مهره و چه برای سوزن‌ها، با استفاده از روش باستان‌شناسی ژئوشیمیایی با طیف‌سنجی جرمی (ZooMS) و اسکن ریزنگاری (Micro-CT) ممکن شد. کلاژن موجود در این آثار استخراج و ترکیب شیمیایی استخوان‌ها تجزیه تحلیل شد.

تحلیل جدید سوزن‌های استخوانی در محوطه‌ی ماموت لاپرل

محققان ۳۲ تکه سوزن استخوانی که از محوطه‌ی ماموت لاپرل جمع‌آوری شده بود را مورد بررسی دقیق قرار دادند. آن‌ها پپتیدها—زنجیره‌های کوتاه‌ آمینواسیدها— موجود در این آثار را با پپتیدهای حیواناتی که در دوره‌ی پارینه‌سنگی اولیه می‌زیستند مقایسه کردند. منظور از این دوره، زمانی در آمریکای شمالی است که بین ۱۳،۵۰۰ تا ۱۲،۰۰۰ سال پیش بوده است. نتیجه‌ی این مقایسه نشان داد که از استخوان‌های روباه‌های قرمز، گربه‌های وحشی, شیر کوهی، وشق‌ها یا یوزهای آمریکایی و همچنین خرگوش‌ها برای ساختن سوزن‌ها در محوطه‌ی لاپرل استفاده شده است. این اولین تحلیل از این نوع است.

محققان نوشتند: «با وجود اهمیت سوزن‌های استخوانی در توضیح چگونگی گسترش انسان‌های امروزی در جهان، باستان‌شناسان تا به حال نوع ماده‌ی مصرفی برای ساخت این سوزن‌ها را مشخص نکرده بودند، که این موضوع، درک ما را از این نوآوری مهم فرهنگی محدود می‌کرد.» پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند که برای مقابله با سرمای شدید در مناطق شمالی، انسان‌ها احتمالاً لباس‌های سفارشی با درزهای نزدیک به هم می‌دوخته‌اند که می‌توانست از آن‌ها در برابر عوامل محیطی محافظت کند. اگرچه مدرک مستقیمی از وجود چنین لباس‌هایی در دست نیست، اما شواهد غیرمستقیمی به‌دست آمده است، در قالب سوزن‌های استخوانی و استخوان‌های حیوانات پشمالو که پوست‌شان در لباس‌ها استفاده می‌شده است.

پلتون و همکارانش نوشتند: «زمانی که انسان‌های امروزی به چنین لباس‌هایی مجهز شدند، توانستند محدوده‌ی زندگی خود را گسترش دهند و به مکان‌هایی بروند که پیش از این، به دلیل خطر هیپوترمی، یعنی مرگ ناشی از سرما، از آن اجتناب می‌کردند.» حال، این سوال پیش می‌آید که مردم ساکن محوطه‌ی لاپرل چگونه به این حیوانات پشمالو دسترسی پیدا می‌کردند؟ پلتون و همکارانش می‌گویند که احتمالاً این کار از طریق تله‌گذاری انجام می‌شده است—و نه لزوماً به منظور استفاده از گوشت آن‌ها.

محققان نتیجه‌گیری کردند: «یافته‌های ما، یادآور خوبی است از این که جوامع شکارچی-گردآورنده از محصولات حیوانی برای اهداف متفاوتی، غیر از تأمین غذا استفاده می‌کردند و این که صرف وجود استخوان‌های حیوانی در یک محوطه‌ی باستانی، لزوماً نشان‌دهنده‌ی رژیم غذایی نیست.» آن‌ها افزودند: «این یافته‌ها، همراه با شواهد مشابه به‌دست آمده از دیگر محوطه‌های پارینه‌سنگی در آمریکای شمالی، نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه‌ی این قاره، مستقیماً به حیوانات پشمالو دسترسی داشتند—احتمالاً با استفاده از تله‌گذاری—و این شواهد، یکی از دقیق‌ترین شواهدِ تاکنون کشف شده، برای لباس‌های پارینه‌سنگی است.»