درد دستت کلافه‌ت کرده؟ راهکارهای طلایی درمان آرتروز دست که زندگیتو زیر و رو میکنه!

آرتروز دست چیه؟

آرتروز یه بیماریه که به بافتای مفصل‌هاتون حمله میکنه. مفصل جاییه که دو تا استخون به هم میرسن. آرتروز میتونه به پوشش مفصل یا غضروف، یعنی اون لایه نرمی که سر استخونا رو پوشونده، حمله کنه. آخرش غضروف از بین میره، سر استخونا لخت میشه، به هم ساییده میشن و کم‌کم از بین میرن. چون تو دستتون مفصلای زیادی دارین، دست یه جای خیلی شایع برای آرتروز زدنه.

آرتروز دست باعث درد و ورم، خشکی و تغییر شکل میشه. هرچی آرتروز پیشرفت کنه، دیگه نمیتونین مثل قبل از دستاتون برای کارای روزمره استفاده کنین.

چه نوع آرتروزهایی هستن که دست رو درگیر میکنن؟

آره. خیلی نوع داره، ولی اینا چندتا از شایع‌ترین‌هاش هستن:

• آرتروز استخوانی که بهش “ساییدگی و پارگی” یا آرتروز تخریبی هم میگن، شایع‌ترین نوع آرتروزه. باعث میشه غضروف (اون لایه نرم و بالشتی که سر استخوناتونو پوشونده) از بین بره و ساییده بشه. بعد سر استخونا بدون محافظت به هم ساییده میشن که باعث درد، خشکی و کم شدن حرکت میشه. آرتروز استخوانی بیشتر مچ دست، مفصل ته شست و مفصلای وسط و بالای انگشتاتون (نزدیک ناخنا) رو درگیر میکنه. بیماری طولانی‌مدت میتونه باعث بشه برجستگیای استخوانی تو مفصلای انگشتاتون شکل بگیره.
• آرتروز روماتیسمی یه بیماری التهابی مزمنه (طولانی‌مدت و ادامه‌دار) که باعث میشه پوشش مفصل متورم بشه و درد، خشکی و کم شدن عملکرد رو به دنبال داشته باشه. یه بیماری خودایمنیه (یعنی سیستم ایمنی بدنتون به بافتای سالم خودش حمله میکنه). پوشش مفصل رو سینوویوم میگن. سینوویوم مایعی (روان‌کننده) تولید میکنه که باعث میشه غضروف راحت روی هم سر بخورن. در نهایت التهاب غضروف سر استخونا رو از بین میبره و بعد خود استخون رو هم میخوره. مفصلا شکل و راستای خودشونو از دست میدن چون تاندون‌ها و رباطای اطراف استخون ضعیف و کشیده میشن. آرتروز روماتیسمی بیشتر مفصلای کوچیک مچ دست، دست و انگشتا رو درگیر میکنه. معمولاً مفصلای یکسان رو تو دو طرف بدنتون درگیر میکنه. مثلاً اگه آرتروز مفصلای انگشتای یه دست رو درگیر کنه، احتمالاً مفصلای انگشتای دست دیگه‌تون رو هم درگیر میکنه.
• آرتروز پسوریاتیک یه نوع آرتروزه که پوست (پسوریازیس) و مفصلاتونو درگیر میکنه. انگشتاتون ورم میکنه. همچنین درد مفصل و خشکی صبحگاهی رو هم حس میکنین. تو خیلی از موارد، شبیه آرتروز روماتیسمیه. اما ممکنه فقط چند تا از انگشتا رو درگیر کنه.

کدوم قسمتای دست بیشتر درگیر آرتروز میشن؟

چهار ناحیه از دست که آرتروز بهشون حمله میکنه اینان:

• ته شست، جایی که شستتون به مچ دستتون میرسه.
• بند انگشتا.
• مفصلای وسط انگشتا.
• مفصل بالای انگشتا نزدیک ناخنا.

کیا آرتروز دست میگیرن؟

احتمال اینکه آرتروز دست بگیرین بیشتره اگه:

• پیر باشین. آرتروز استخوانی معمولاً بعد از ۵۰ سالگی دیده میشه. آرتروز روماتیسمی معمولاً بین ۳۵ تا ۵۰ سالگی ظاهر میشه.
• خانوم باشین.
• پوست سفید داشته باشین.
• چاق باشین یا اضافه وزن داشته باشین.
• قبلاً دستتون آسیب دیده باشه. اگه مفصلای دست یا انگشتاتون در رفته یا شکسته باشه، احتمال اینکه آرتروز بگیرین بیشتره.
• ژن‌هایی رو به ارث برده باشین که باعث ایجاد آرتروز میشن.

علائم و دلایل

علائم آرتروز دست چیه؟

علائم اولیه شامل:

• درد مبهم یا سوزشی مفصل، که چند ساعت یا یه روز بعد از استفاده زیاد از دستاتون ظاهر میشه.
• درد و خشکی صبحگاهی تو دست(هاتون).
• ورم مفصلای دست(هاتون).

اگه یه مدتیه آرتروز تو دست(هاتون) دارین:

• علائم بیشتر اوقات وجود دارن.
• درد ممکنه از یه درد مبهم به یه درد تیز تغییر کنه.
• درد ممکنه شب از خواب بیدارتون کنه.
• درد ممکنه باعث بشه نوع استفاده‌تون از دست(هاتون) رو تغییر بدین.
• بافت اطراف مفصل درگیر ممکنه قرمز و حساس به لمس بشه.
• وقتی انگشتاتونو خم میکنین، صدای خراش، ساییدگی، ترک خوردن یا تق‌تق (کریپتوس) میشنوین.
• انگشتاتون نمیتونن کاملاً باز و بسته بشن.
• گره‌های استخوانی کوچیکی روی مفصل وسط انگشتاتون (بهشون گره‌های بوشار میگن) یا تو مفصلای بالای انگشتاتون (بهشون گره‌های هبردن میگن) شکل میگیرن.
• مفصلای انگشتاتون بزرگ و بدشکل میشن و به شکل غیرطبیعی خم میشن و باعث میشن دستاتون ضعیف و کمتر قادر به انجام کارای روزمره باشن.

تشخیص و آزمایش‌ها

آرتروز دست چطوری تشخیص داده میشه؟

پزشکتون میتونه با معاینه دستتون و با استفاده از اشعه ایکس آرتروز دست رو تشخیص بده. اشعه ایکس از دست دادن غضروف استخون و تشکیل خار استخوانی رو نشون میده. آزمایش خون برای فاکتور روماتوئید و سایر نشانگرها میتونه کمک کنه تشخیص بدن که آیا علت آرتروز روماتیسمیه یا نه.

مدیریت و درمان

آرتروز دست چطوری درمان میشه؟

گزینه‌های درمانی بستگی داره به نوع آرتروز، مرحله آرتروز، اینکه چند تا مفصل درگیر شدن، سنتون، سطح فعالیتتون، دستی که درگیر شده (اگه دست غالب‌تونه) و سایر شرایط پزشکی موجود.

اهداف درمان عبارتند از:

• کاهش درد و خشکی مفصل.
• بهبود تحرک و عملکرد.
• افزایش کیفیت زندگی.
• در مورد آرتروز روماتیسمی یا پسوریاتیک، کند کردن پیشرفت بیماری.

گزینه‌های درمانی شامل استفاده از آتل/بریس، داروها، تزریقات، روش‌های غیردارویی و جراحی هستن.

آتل/بریس

آتل‌ها یا بریس‌ها از مفصل درگیر حمایت و محافظت میکنن، تغییر شکل رو کاهش میدن، ثبات مفصل رو فراهم میکنن، فشار رو کم میکنن و راستای درست مفصل رو تقویت میکنن. پزشکتون، کاردرمانگر یا دست‌درمانگرتون درباره گزینه‌های آتل/بریس، نحوه و زمان استفاده ازشون و مدت زمان استفاده ازشون باهاتون صحبت میکنه (استفاده بیش از حد از آتل یا بریس میتونه باعث ضعیف شدن عضلاتتون بشه).

داروها

پزشکتون ممکنه داروهایی رو تجویز کنه که درد و ورم مفصلاتونو کاهش بدن و در مورد آرتروز روماتیسمی یا پسوریاتیک، از آسیب مفصلی جلوگیری کنن. ممکنه پزشکتون بسته به شدت و نوع آرتروزتون، گروه‌های دارویی مختلفی رو امتحان کنه. برای آرتروز استخوانی، فقط استامینوفن یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای استفاده محدود (در صورت نیاز) برای تسکین علائمتون توصیه میشن. در حال حاضر هیچ دارویی تایید نشده که به کند کردن پیشرفت آرتروز استخوانی کمک کنه. داروهایی که در زیر لیست شدن برای درمان آرتروز روماتیسمی و پسوریاتیک استفاده میشن. قبل از مصرف هر داروی بدون نسخه‌ای، حتماً با پزشکتون مشورت کنین، چون خطرات و دلایلی برای عدم استفاده از این داروها وجود داره (بسته به سایر شرایط سلامتی و/یا داروهایی که مصرف میکنین).

• استامینوفن. این دارو به تسکین درد کمک میکنه.
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی. این داروها درد و ورم رو تو مفصلای درگیر کاهش میدن. مثال‌هاش شامل ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، سلکوکسیب میشه. NSAIDهای موضعی اولین درمان موضعی انتخابی برای آرتروز استخوانی هستن.
• داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری. اینا پیشرفت آرتروز روماتیسمی رو کند میکنن و علائم رو تسکین میدن. مثال‌هاش شامل متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، سولفاسالازین (آزولفیدین®)، لفلونومید (آراوا®) میشه.
• کورتیکواستروئیدها. این داروها که از طریق دهان مصرف میشن، به عضله‌تون تزریق میشن یا از طریق IV داده میشن، التهاب و سایر علائم آرتروز روماتیسمی رو کاهش میدن. مثال‌هاش شامل پردنیزولون، پردنیزون، تریامسینولون و متیل پردنیزولون میشه.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی. اینا پیشرفت آرتروز روماتیسمی رو کند میکنن و آسیب به استخونای اطراف مفصل رو کاهش میدن. مثال‌هاش شامل آزاتیوپرین و سیکلوسپورین میشه.
• عوامل بیولوژیک. اینا میتونن آسیب مفصلی رو تو آرتروز روماتیسمی کند کنن. مثال‌هاش شامل آدالیموماب (هومیرا®)، اتانرسپت (انبرل®)، اینفلیximab (رمیکید®)، توفاسیtینib (زلjanز®)، توسیلزوماب (اکتمرا®)، آبatcept (اورنسیا®)، ریتوکسیmab (ریتوxان®) میشه.

تزریق استروئید

استروئیدها التهاب رو کاهش میدن و درد رو تسکین میدن. استروئیدها معمولاً زمانی استفاده میشن که داروها نتونن التهاب رو کنترل کنن یا اگه التهاب محدود به چند تا مفصل باشه. تزریقات مستقیماً به داخل مفصل درگیر انجام میشن. از اونجایی که استروئیدها میتونن تاندون‌ها و رباط‌ها رو ضعیف کنن، تزریقات فقط چند بار تکرار میشن.

سایر استراتژی‌های مدیریتی

یه برنامه درمانی کامل برای آرتروز دست شامل این رویکردهای اضافی میشه:

• ورزش‌ها – تقویتی و کششی – برای کاهش علائم و بهبود عملکرد. یه دست‌درمانگر باهاتون کار میکنه تا ورزشایی رو تجویز کنه که بهترین گزینه برای آرتروز دستتون باشن.
• کمپرس‌های سرد و گرم. سرما میتونه به کاهش درد و ورم کمک کنه. گرما میتونه به کاهش خشکی کمک کنه. هر بار بیشتر از ۲۰ دقیقه نذارین.
• استراحت. دوره‌های استراحت منظم میتونن به تسکین درد و التهاب تو مفصلاتون کمک کنن.
• تغذیه سالم و مدیریت دیابت و کلسترول.
• کاهش وزن اگه چاق هستین یا اضافه وزن دارین.
• ترک سیگار. سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتروز رو افزایش میده.
• کاردرمانی برای یادگیری نحوه استفاده از وسایل کمکی از جمله وسایلی که برای کمک به لباس پوشیدن یا آماده کردن غذا تو آشپزخونه استفاده میشن.

جراحی

اگه درمان‌های غیرجراحی دیگه تسکین ایجاد نکنن و غضروف سر استخوناتون از بین رفته باشه، ممکنه جراحی یه گزینه باشه. چندین رویکرد وجود داره:

• جوش دادن مفصل (آرترودز): این جراحی از یه صفحه و پیچ برای نگه داشتن استخونای مفصلتون کنار هم استفاده میکنه. شما یه مفصل پایدارتر و بدون درد خواهید داشت، اما انعطاف‌پذیری و حرکت محدودی خواهید داشت.
• تعویض مفصل (آرتروپلاستی): مشابه سایر تعویض مفصل‌ها، جراحا از یه ایمپلنت مصنوعی ساخته شده از پلاستیک، سرامیک، سیلیکون یا فلزات برای جایگزینی مفصل آسیب‌دیده‌تون استفاده میکنن. یادتون باشه که ایمپلنتای انگشتی لولایی حرکت طبیعی انگشت رو تقلید نمیکنن.
• انتقال تاندون: تاندون‌ها عضلات رو به استخونا وصل میکنن. تاندون‌هایی که انگشتاتونو کنترل میکنن به عضلات تو کف دست و ساعدتون وصل میشن. التهاب مداوم ناشی از آرتروز میتونه باعث پارگی تاندون‌ها بشه. اگه این اتفاق بیفته، میشه از یه قسمت از تاندون سالم برای بازگردوندن عملکرد دستتون استفاده کرد.

شما و جراحتون درباره اینکه کدوم رویکرد جراحی ممکنه برای دستتون بهترین باشه با در نظر گرفتن سنتون، سطح فعالیتتون، مفصل(های) درگیر و میزان درد و تغییر شکلی که تجربه میکنین، صحبت خواهید کرد.

چه نوع جراحی دست معمولاً روی مفصل‌های خاصی که تحت تأثیر آرتروز قرار گرفتن، انجام میشه؟

• ته شست: جایی که شست و مچ دستتون به هم میرسن. گزینه‌های جراحی رایج شامل برداشتن بخشی یا تمام یکی از استخون‌های تراپزیوم (استخون مچ دست که بلافاصله زیر مفصل شستتونه)، انتقال تاندون یا جوش دادن مفصل میشه.
• بند انگشتا (مفصل‌های متاکارپوفالانژیال): تعویض مفصل تقریباً همیشه برای این ترمیم در نظر گرفته میشه. آرتروز روماتیسمی میتونه باعث آسیب جدی و ناتوانی به بند انگشتاتون بشه.
• مفصل دوم انگشتتون (مفصل‌های اینترفالانژیال پروگزیمال): آرتروز استخوانی معمولاً باعث خشکی و از دست دادن حرکت میشه. تعویض مفصل یا جوش دادن برای این مفصل‌ها در نظر گرفته میشه. از اونجایی که شما مرتباً از این مفصل‌ها استفاده میکنین، این احتمال وجود داره که ایمپلنتتون فرسوده بشه. تو این مورد، ممکنه پزشکتون جراحی بیشتری رو توصیه کنه.
• بالای مفصل انگشت (مفصل‌های اینترفالانژیال دیستال): جوش دادن مفصل معمولاً برای درمان آرتروز تو این مفصل استفاده میشه.

بعد از جراحی دست چی باید انتظار داشته باشم؟

ممکنه بعد از جراحی به گچ گرفتن یا آتل بستن نیاز داشته باشین تا از دستتون تو دوران بهبودی محافظت بشه. ممکنه جراحتون شما رو به یه دست‌درمانگر ارجاع بده. احتمالاً پزشکتون برای مدت زمان محدودی داروی ضد درد تجویز میکنه تا ناراحتی رو کاهش بده.

عوارض جراحی دست چیا هستن؟

عوارض جراحی دست شامل:

• عدم بهبود تحرک.
• نیاز به تعویض ایمپلنتی که میشکنه یا فرسوده میشه.
• عدم رشد استخونا به هم یا تنظیم درست (برای جراحی جوش دادن).

بهبودی بعد از جراحی دست چقدر طول میکشه؟

زمان بهبودی بستگی به عوامل زیادی داره، از جمله شدت وضعیتتون، نوع جراحی که داشتین، مهارت جراحتون و پیروی شما از درمان. بیشتر افراد میتونن حدود سه ماه بعد از جراحی بازسازی مفصل به فعالیت‌هاشون برگردن. تیم مراقبینتون میتونه بهترین تخمین رو از زمان بهبودی خاص شما ارائه بده.

آیا گزینه‌های درمانی دیگه‌ای در حال بررسی هستن؟

برای آرتروز استخوانی، چند تا کارآزمایی بالینی تحقیقاتی در حال انجام هستن که تو ایالات متحده درمان با سلول‌های بنیادی رو بررسی میکنن. یافته‌های اولیه امیدوارکننده‌ان.

تو دهه گذشته، محققان داروهای جدید زیادی رو برای آرتروز پسوریاتیک و آرتروز روماتیسمی توسعه دادن و مطالعات بیشتری هم در حال انجام هستن.

درمان درد مچ و آرنج

پیشگیری

آیا میشه از آرتروز دست پیشگیری کرد؟

نمیشه از آرتروز پیشگیری کرد. با این حال، میتونین با بالا رفتن سنتون مراقب علائم آرتروز باشین و اگه متوجه تغییراتی تو مفصلاتون شدین به پزشکتون مراجعه کنین. همچنین میتونین اقداماتی رو برای مدیریت عوامل خطر خاصی انجام بدین. غذاهای مغذی بخورین تا بدنتونو تغذیه کنین و وزن سالمی رو حفظ کنین. اضافه وزن (شاخص توده بدنی یا BMI بیشتر از ۲۵) فشار بیشتری رو به مفصلاتون وارد میکنه. سیگار نکشین. سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتروز رو افزایش میده.

چشم انداز / پیش آگهی

اگه آرتروز تو دستام باشه چه نتیجه‌ای رو میتونم انتظار داشته باشم؟

هیچ درمانی برای آرتروز وجود نداره. با این حال، معمولاً میتونین علائم خفیف تا متوسط رو با ترکیبی از داروها و رویکردهای غیر دارویی مدیریت کنین. اگه درمان‌های دیگه شکست بخورن یا آرتروز تو دستاتون شدید باشه، ممکنه جراحی یه گزینه باشه. پزشکتون توضیح میده که چه نتیجه‌ای رو میتونین برای نوع و شدت آرتروزتون، سنتون، سایر شرایط پزشکی موجود و سایر عوامل انتظار داشته باشین.

آیا مکمل‌های گلوکزامین و کندرویتین برای درمان آرتروز استخوانی دست مفید هستن؟

مکمل‌ها توسط سازمان غذا و دارو (FDA) بررسی یا تایید نمیشن. اونا نیازی ندارن که همون روش‌های سخت‌گیرانه کارآزمایی بالینی رو که داروها تو ایالات متحده باید طی کنن، طی کنن. برخی از کارآزمایی‌های بالینی نشون میدن که اینا به تسکین درد کمک میکنن. با این حال، هیچ مدرکی وجود نداره که نشون بده این مکمل‌ها پیشرفت آرتروز استخوانی رو کند میکنن. اگه قصد دارین اینا رو امتحان کنین، همیشه قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشکتون مشورت کنین. این محصولات ممکنه با داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنین تداخل داشته باشن.

درد مبهم یا سوزشی مفاصل، خشکی صبحگاهی، ورم مفاصل تو دستتون همگی از علائم آرتروز هستن. انواع مختلفی از آرتروز ممکنه روی دستتون تأثیر بذاره. بسته به نوع دقیق آرتروزتون، گزینه‌های درمانی زیادی وجود داره. داروها میتونن درد و ورم مفصل رو کاهش بدن. محققان هنوز دارن روی راه‌هایی برای کند کردن پیشرفت آرتروز استخوانی کار میکنن. اگه فکر میکنین آرتروز تو دستاتون دارین، به پزشکتون مراجعه کنین. اونا یه معاینه کامل انجام میدن و یه برنامه درمانی کامل بهتون پیشنهاد میدن که شامل ورزش‌های دست، استفاده از کمپرس‌های سرد و گرم، سایر نکات سبک زندگی و درمان‌های سنتی از جمله داروها، بریس/آتل، تزریق استروئید و جراحی میشه.

ما شرایطی رو که باعث درد مچ و آرنج میشه تشخیص میدیم و درمان میکنیم. یاد بگیرین که چطور متخصصان کلینیک کلیولند از درمان‌های کم تهاجمی برای تسکین ناراحتیتون استفاده میکنن.

درمان درد مچ و آرنج